Vorige week bevroor de regering in Ankara al de militaire samenwerking met Israël. Ook riep ze haar ambassadeur in Tel Aviv terug en zette de Israëlische ambassadeur het land uit.

Verder verklaarde de premier een bezoek aan Gaza te overwegen. Maar daarvoor wil hij eerst overleg voeren met de machthebbers in Egypte waar hij volgende week naar toegaat.

Bron van de Turkse woede is de publicatie van een VN-rapport over de entering door Israëlische commando’s van een Turks schip dat hulpgoederen wilde brengen naar Gaza. Daarbij kwamen vorig jaar negen Turken om. Israël gebruikte daarbij volgens de VN „buitensporig en onredelijk” geweld.

Israël betreurt de dood van de Turken, maar Erdogan wil excuses en opheffing van de blokkade. Turkije stapt deze week naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag om te vragen of de blokkade van Gaza een rechtsbasis heeft. Israël blokkeert Gaza sinds de machtsovername door de strengislamitische Hamas in 2007.

Turkije is de belangrijkste moslimbondgenoot van Israël in de regio. Jeruzalem werkt er nauw militair mee samen en tienduizenden Israëliërs vieren elk jaar vakantie in Turkije. Het handelsvolume bedraagt jaarlijks meer dan 2 miljard euro. Israëlische bedrijven werken veelal samen in een joint venture met Turkse bedrijven. Daarnaast gebruiken veel Israëlische ondernemingen hun Turkse partners om goederen te verkopen op de Arabische markt.

Beide landen zijn al decennia bondgenoten, maar sinds het aantreden van de Erdogans AK-partij (dat zijn wortels heeft in het islamisme) is de relatie bekoeld, onder meer door de scherpe kritiek van de Turken op de Israëlische aanpak van de Palestijnen. Daarentegen verbeterde, tot ergernis van de Israëli’s, de Turkse verhouding met Arabische landen en Iran.