Avond met Rost van Tonningen „zeer positief”
ENSCHEDE – „Een zeer positieve avond, na een week waarin we veel over ons heen kregen.” Voorzitter mr. F. Bakx van de Stichting Synagoge Enschede zag het doel van de lezing van drs. Grimbert Rost van Tonningen dinsdag bereikt: een indringende gedachtewisseling tussen verschillende groepen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Dat de zoon van een beruchte NSB-voorman in de synagoge kwam spreken, stuitte op bezwaren van onder meer de Nederlands-Israëlitische Gemeente (NIG) van Twente. Holocaustoverlevende Dick Houwaart noemde het „een domme fout”, ondanks het feit dat Rost van Tonningen nadrukkelijk afstand neemt van de ideologie van zijn ouders.
Van de e-mails die de stichting ontving, waren er slechts twee negatief, zegt Bakx. „Van een Joodse vrouw die het afkeurde, en een mail van een Joodse man in Amerika die zeer bedreigend was. Er waren ten minste vijftig mails van mensen die ons steunden. Daar waren tal van Joden bij, onder wie leden van de NIG.”
Dinsdagavond was de stichting „voorbereid op vervelend gedrag. Niets van dat alles. Onder de 115 aanwezigen –met 68 op de wachtlijst– waren veel Joden. Rost van Tonningen vertelde zijn levensverhaal, en dat hij zo graag ziet dat kinderen van Joodse slachtoffers en kinderen van NSB’ers ervaringen uitwisselen zonder te proberen elkaar ergens van te overtuigen. Ontroerend was de reactie van een 82-jarige Jood die vertelde over een onderduik bij NSB’ers. Indringend was ook het verhaal van een kleindochter van een NSB’er die tijdens een vakantie in een krant opeens het verhaal van haar grootvader las, dat haar onbekend was. Hij was binnen de NSB slechts een kleine krabbelaar, maar moest drie jaar het strafkamp in, terwijl de moeder van Rost van Tonningen, die haar hele leven een overtuigde nazi bleef, niet werd gestraft doordat ze tot 1947 in Duitsland woonde. Ze vroeg of Rost van Tonningen dat niet onrechtvaardig vond. Hij gaf haar helemaal gelijk. Zo was de hele avond: een positieve gedachtenwisseling.”