Willem Bakker heeft ”Op vaste grond” letterlijk stukgelezen
„Hè nee, geen prekenboek.” Dat was de eerste reactie van de 14-jarige Willem Bakker uit Kloosterzande toen zijn moeder in 1981 thuiskwam met het boek ”Op vaste grond” van Elizabeth von Maltzahn.
Bakker, nu docent Engels en teamleider vmbo-onderbouw aan het Calvijn College in Middelburg, kwam beschaamd uit. „Ik heb het gelezen en gelezen en gelezen en ten slotte stukgelezen. Letterlijk! Voor mij is het een van de mooiste boeken die de Duitse schrijfster Elisabeth von Maltzahn (1868-1945) heeft geschreven. Mijn moeder kocht het tijdens een verkoping van de vrouwenvereniging van de hervormde kerk in Garderen.”
De roman gaat over twee vrienden die theologie studeren, Erich Ohlson en Ralf Schwartz. Erich kiest voor de wetenschap en de moderne theologie. Ralf daarentegen blijft door Gods genade trouw aan het Evangelie zoals hij dat van huis uit meekreeg. Dat leidt tot verwijdering tussen de vrienden. Daar komt bij dat Erich en Ralf allebei dingen naar de hand van de godvrezende dochter Maria van de organist Stein. Maria kiest voor Erich, maar betaalt daarvoor wel een hoge prijs: ze raakte de rust van haar ziel kwijt.
Bakker: „De schrijfster weet op een buitengewoon knappe, literaire manier de ontwikkeling die de twee vrienden en Maria doormaken te beschrijven. Daarbij legt ze de wortels van de moderne theologie bloot en getuigt ze van haar geloof in Christus. Eigenlijk is deze roman in de kern een hartstochtelijk gevecht om de ziel van Erich. Indrukwekkend sober, maar niet minder echt en fijngevoelig beschrijft Von Maltzahn de bekering van Erich. In de vertaling die ik heb, is het literaire karakter goed bewaard gebleven. Hele stukken kan ik zo uit mijn hoofd citeren en het ontroert me nog steeds.”
Bakker heeft ook een versie van het boek met als titel: ”Dat is gewisselijk waar!”„Die is destijds uitgegeven door mijn oom W. J. Reijnders in Hierden. De woorden van deze titel worden een paar keer letterlijk zo uitgesproken door Maria als Erich haar probeert te overtuigen van de inzichten van de moderne theologie. Toch vind ik de oorspronkelijke titel beter passen bij de inhoud omdat het gaat om de vaste grond van het geloof.”
Het boek raakte Bakker zo dat hij in zijn studententijd op zoek ging naar meer titels van deze schrijfster. „Ik mocht van de schrijver en boekverzamelaar Jac. Overeem uit Voorthuizen vrij rondneuzen in zijn stal vol boeken. Daar heb ik nog vier titels van haar gevonden die ik mocht lenen.”
Bakker vond het heel erg in een artikel in het RD te lezen dat de schrijfster in 1945 op een nare manier aan haar eind is gekomen. „Ze vond op 77-jarige leeftijd haar graf in de zee omdat het schip met Duitse vluchtelingen waarop zij zat werd getorpedeerd. Voor mij staat vast dat ze juicht voor Gods troon.”
Dit is de zeventiende aflevering van een serie waarin lezers aan het woord komen over een boek dat bijzondere betekenis voor hen heeft.