Europese obligaties, meer regelgeving, een centraal geleid Europa: Van Dalen ziet in Brussel de wildste oplossingen langskomen om de huidige eurocrisis te pareren.

Maar méér Brussel is volgens de CU- Europarlementariër helemaal niet nodig. „We moeten ons vooral gaan houden aan de strenge regels die ooit zijn afgesproken in het stabiliteits- en groeipact bij de introductie van de euro. De Europese Commissie heeft in het verleden veel te laks opgetreden toen landen als Duitsland en Frankrijk de begrotings­regels overtraden.”

Nog altijd houden deze landen, en dan met name Frankrijk, het automatisch opleggen van sancties tegen, zegt Van Dalen. „En om daarvan de aandacht af te leiden, maken ze nu de vlucht naar voren met een nogal vaag pleidooi voor een Europese economische regering.”

Volgens Van Dalen gaan partijen en politici die méér Europa propageren als oplossing voor de huidige crisis voorbij aan de kern ervan. „Dat is vooral een mentaliteitsprobleem. Onze analyse gaat daarmee een slag dieper. Bij anderen heb ik daarvan nog weinig gezien. We hebben veel te lang gedacht dat de bomen tot in de hemel groeiden. Schulden maken was geen probleem, want de economie groeide toch wel en ook de huizenprijs steeg wel door.”

Nu de economie met een schok tot stilstand is gekomen, is het volgens de CU’er zaak een andere richting in te slaan. „Bill Clinton won in 1992 de Amerikaanse presidentiële campagne van George Bush senior met de slogan: ”It’s the economy, stupid.” (Het is de economie, domoor, MtB.) Ik zeg nu: „It’s our mentality, stupid!” Het is hoog tijd onze mentaliteit om te buigen! Inkomsten en uitgaven moeten weer in balans komen, maar ook uitwassen als de graai- en bonuscultuur moeten worden uitgebannen.”

Het bezuinigen waartoe u oproept, is volgens kersvers IMF-directeur Lagarde het slechtste dat landen op dit moment kunnen doen.

„Ach, een oproep tot bezuinigen wordt nooit omarmd. Niet in tijden van economische groei en al helemaal niet in tijden van recessie. Maar dat is nog geen reden om het niet te doen. Je kunt nu eenmaal niet structureel meer blijven uitgeven dan er binnenkomt. Hét voorbeeld daarvan zien we aan de overkant van de oceaan, in de VS, waar recent het schulden­plafond voor de zoveelste keer is verhoogd. Die route leidt uiteindelijk tot de ondergang. Je kunt geen schulden oplossen met nieuwe schulden”

Bent u om die reden ook tegen het nieuwe pakket van nood­leningen aan Griekenland?

„Absoluut. Als je het noodfonds steeds verder uitbreidt, ontneem je de Grieken de prikkel om hun verantwoording te nemen en krachtig orde op zaken te stellen. Nog altijd is het ontwijken van belasting er volkssport nummer één en betalen de 1000 rijkste families er nauwelijks belasting.”

U wilt de Griekse schuld deels wegstrepen. Daarmee ontneem je een land toch ook prikkels om ver­antwoordelijkheid te nemen?

„De Griekse schuld is zó groot geworden; die kunnen ze niet meer volledig afbetalen. Er moet een deel van worden weggestreept. We hadden echter Europese banken en beleggingsmaatschappijen in een vroeg stadium hun verliezen moeten laten nemen. Dan hadden we op die manier meteen de door Nederland gewenste private deelname goed geregeld. Door het noodfonds én het opkopen van obligaties door de Europese Centrale Bank is de Griekse schuld vanuit private handen echter steeds meer in de publieke handen van overheden gekomen. Overigens behelst ons standpunt méér dan alleen het wegstrepen van schulden. Bijvoorbeeld, ook een herstelplan om Griekenland te hervormen en de Griekse economie weer concurrerend te krijgen, zodat ze de resterende schuld in elk geval wel kunnen afbetalen.”

Die elementen komen terug in het noodplan van 21 juli?

„Nou, in ieder geval niet in de mate die wij graag zouden zien. De eurotop van 21 juli is mislukt. Niet in de laatste plaats vanwege die vreemde constructie met Finland. Met de eis van een onderpand leg je de bijl aan de wortel van de Europese samenwerking. Een onderpand vragen impliceert immers dat je er te weinig vertrouwen in hebt dat de leningen worden terugbetaald. Dat de Rutte in eerste instantie aangaf óók zo’n deal te willen, geeft aan dat hij de zaak zelf ook maar weinig vertrouwt. Het eerdere mantra dat we onze inleg in Griekenland met rente terugkrijgen, hoor ik trouwens ook nooit meer.”

Als de CU het voor het zeggen had, was Nederland niet akkoord gegaan met het noodplan. Hadden we dan maar uit de euro moeten stappen?

„Ik denk dat we er in die situatie vooral op zouden hebben aangedrongen om de onderhandelingstafel weer op te zoeken, om te gaan werken aan een fundamenteler reddings­pakket. We zijn er niet op uit om uit de euro te stapen. Dat zou zó veel geld kosten, niet in de laatste plaats voor het bedrijfsleven. Een broze economie als de onze kan dat momenteel echt niet dragen. De variant om uit de euro te stappen, zie ik als een dodelijke variant.”