„Ik wil later arts worden en zieke mensen helpen”, zegt Jamaal Abdi, een jongen van acht die rondhangt in een opvangkamp bij de Somalische hoofdstad Mogadishu. Maar op een paar Koranschooltjes na zijn er geen onderwijsinstellingen in het kamp, dat 30.000 hongervluchtelingen huisvest.

Voor Abdi is dat niet nieuw, want hij is nog nooit naar school gegaan. In de rest van Somalië is de situatie niet veel beter. Volgens een snelle inschatting van de Education Cluster kan de noodsituatie het aantal kinderen dat niet naar school gaat doen verdubbelen, vooral in het zuiden en midden van het land. Zo’n 200.000 kinderen hebben door de honger van huis moeten wegtrekken.

Al twintig jaar bezoekt maar ongeveer 30 procent van de Somalische kinderen de lagere school. Dat is het laagste percentage ter wereld. Het steekt schril af tegen de 92 procent in buurland Kenia. Eén belangrijk verschil is dat lager onderwijs gratis is in Kenia, terwijl de Somalische ouders schoolgeld moeten betalen.

Dat er nog steeds kinderen zijn die wel naar school gaan, is te danken aan de ondernemingszin van de bevolking. Het land heeft sinds 1991 geen normaal functionerende centrale regering meer en dus ook geen ministerie van Onderwijs. De scholen die er nog zijn, staan onder lokaal beheer of zijn afhankelijk van hulporganisaties. Door de honger komt er veel meer hulp het land binnen, maar de prioriteit daarbij is voedsel en medische verzorging.

In sommige kampen zetten hulpverleners ook scholen op. Unicef zegt dat het 155 scholen in de kampen financiert, die samen 37.000 kinderen en jongeren bereiken. Er zijn plannen dat aantal op te voeren. Tot het begin van het nieuwe schooljaar in september worden de klassen vooral gebruikt om getraumatiseerde kinderen en hun ouders psychotherapie te geven.

Maar intussen breidt de honger in Somalië zich nog uit. Er trekken nog altijd mensen naar Mogadishu in de hoop daar hulp te krijgen. Ook in het Keniaanse opvangkamp Dadaab komen nog altijd gemiddeld 1300 vluchtelingen per dag aan. In de kampen in Ethiopië is de toestroom volgens de VN verminderd tot 270 per dag.