Commentaar: Wereldjongerendagen
Jongeren zijn telkens negatief in het nieuws. Helaas is daar ook vaak aanleiding toe. De beelden van relschoppende jongelui in Londen, afgelopen week, spreken boekdelen: hoe bestaat het toch dat duizenden jongeren zo aan lagerwal geraken?
Maar er zijn gelukkig ook andere voorbeelden. Volgende week verwacht Madrid meer dan een miljoen jongeren voor de Wereldjongerendagen. Eens in de drie jaar belegt de Rooms-Katholieke Kerk zo’n jongerenbijeenkomst en de belangstelling zal deze keer een stuk groter zijn dan in Sydney, in 2008. Hoe bestaat het toch dat honderdduizenden jongeren in de benen komen om „hun geloof te verdiepen, dichter naar Christus te groeien door gebed en sacrament”?
Paus Benedictus, die de bijeenkomst met een massale mis zal afsluiten, koos als motto voor de Wereldjongerendagen een tekst van Paulus: „Geworteld en opgebouwd in Jezus Christus, en bevestigd in het geloof.” Elke deelnemer krijgt een catechismus van 280 bladzijden uitgereikt. Dat wijst op een invulling die minstens zo serieus is als die van een EO Jongerendag.
Hoewel Londen en Madrid eerder elkaars tegenpolen zijn, is het toch mogelijk lessen eruit te trekken. Hoe negatief er vaak over jongeren gesproken wordt, kennelijk lopen ze wel degelijk warm voor gezamenlijke activiteiten, variërend van houseparty’s tot een Flevofestival, of kleinschaliger: van keetfeesten tot het repareren van een kerk in Roemenië. En helaas: van tijd tot tijd gaat het heel erg fout en volgen jongeren de verkeerde leiders.
De grenzeloze generatie bestaat voor een groot deel uit individualisten die graag zelf hun normen vaststellen maar kennelijk toch van tijd tot tijd kuddedieren zijn. Ze verfoeien grenzen en gezagsstructuren, maar zodra het gezellig is en ze er een goed gevoel bij hebben, vereren ze hun idolen en houden ze zich keurig aan de groepscode. Dat bleek zelfs bij vorige Wereldjongerendagen, hoewel de paus toch een niet mis te verstane boodschap bracht over materialisme en de consumptiecultuur.
De vraag die dit grootste religieuze evenement ter wereld oproept, is of jongeren in de gereformeerde gezindte ook bijeen te brengen zijn voor zulke fundamentele geloofsvragen. Dat is allerminst vanzelfsprekend. Wie recht wil doen aan de werkelijkheid van Gods Woord, moet met twee woorden spreken. Over genade, maar dan eerst over zonde; over verlossing maar dan ook over ellende. Zo’n radicale boodschap roept weerstand op en valt niet zomaar in goede aarde. Ouders, docenten en catecheten ervaren regelmatig de pijn daarvan.
Toch laten de Wereldjongerendagen zien dat een warme boodschap samen kan gaan met een scherpe toon. Dat zo’n massa jongeren komt luisteren naar een oude man, demonstreert dat sommige ouderen wel degelijk de goede toon weten te vinden. Hoezeer Rome ook verschilt van de kerken van de Reformatie en hoezeer de tijdgeest ook reformatorische jongeren aantast, dat is geen reden om bij de pakken neer te zitten. Laten jongeren in hun grenzeloze zoektocht door dit postmoderne leven identificatiefiguren ontmoeten die het te doen is om hun hart. Levende brieven van Christus op wie ze jaloers kunnen zijn.