Dat is de mening van onder meer Peter van Houten, hoofdeconoom voor het eurogebied van ING, en Arnoud Boot, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Zij reageerden maandag tegenover het ANP op de aanhoudende onrust op financieel terrein.

„Steeds meer economen en politici opperen het idee van de uitgifte van gezamenlijke euro-obligaties. Dat stuit wel op groot verzet van onder meer Duitsland”, aldus Van Houten.

Bij euro-obligaties gaan de landen van de muntunie niet meer afzonderlijk naar de kapitaalmarkt om geld te lenen, maar doen ze dat gezamenlijk. De rente op die stukken zal hoger liggen dan de rente op obligaties van sterke landen als Duitsland en Nederland. Die zijn dan dus duurder uit. De voorzitter van de eurogroep, de Luxemburgse premier Juncker, heeft ook al eens gepleit voor de introductie van eurobonds.

Volgens Boot zullen alle landen macht moeten inleveren. „Als men één eurogebied wil houden, wat tot nu toe de inzet is, moeten de eurolanden onderling garant gaan staan voor elkaars staatsschuld. Tegelijkertijd moet er dan een economische stabiliteitsregering komen, die erop gaat toezien dat probleemlanden zich aan de afspraken houden. Maar er zal behoorlijk wat tijd overheen gaan voor iedereen daartoe bereid is.”

Boot vindt de beslissing van de Europese Centrale Bank (ECB) om Italiaanse en Spaanse staatsobligaties op te kopen noodzakelijk om de rust op de financiële markten op korte termijn terug te brengen. Maar de aankopen brengen volgens hem ook een groot politiek risico mee.

„In principe had de ECB nooit steunaankopen mogen doen, omdat die zichzelf zo opzadelt met een enorm kredietrisico. De kans bestaat namelijk dat de ECB zal moeten afschrijven op de obligaties. Om dat verlies goed te maken, zal die instelling moeten aankloppen bij de lidstaten”, aldus Boot. In sommige landen groeit onder burgers en binnen de parlementen het verzet tegen het steeds opnieuw moeten opdraaien voor de rekening. „Bovendien vormt de betrokkenheid van de ECB een gevaar voor zijn politieke onafhankelijkheid.”

Het effect van de maatregelen is bovendien heel beperkt, denkt econoom Aline Schuiling van ABN AMRO. „De ECB heeft gezegd dat de aankopen geen effect zullen hebben op de geldhoeveelheid. De bank zal daarom tegentransacties uitvoeren, waardoor er geen impact op de lange termijn zal zijn.

De problemen zullen uiteindelijk moeten worden opgelost door de politiek. Iedereen zit te wachten op een politieke beslissing”, aldus Schuiling. „Het noodfonds zal zodanig moeten worden verhoogd dat ook Spanje en Italië daar aanspraak op zouden kunnen maken.”

Van Houten wijst erop dat er van de politiek op dit moment niet veel moet worden verwacht. Het politieke proces gaat veel te traag om snel effect te sorteren. „De ECB was daarom nu de enige partij die de aanzwellende crisis snel te lijf kon gaan.”

Er zit volgens Van Houten trouwens ook een contradictie in het noodfonds. Ook Spanje en Italië geven garanties. „Als die twee landen in de ziekenboeg terechtkomen, wordt het draagvlak van het fonds kleiner. Dus het fonds is niet zo solide als wordt gedacht.”