Aantal vrije gemeenten gereformeerde gezindte daalt gestaag
APELDOORN – Het aantal zogeheten vrije gemeenten en groepen in de gereformeerde gezindte is de achterliggende decennia afgenomen.
Dat blijkt uit een inventarisatie door het christelijke familieblad Terdege. Het blad start deze week de serie ”Op de grens van het kerkelijk erf”. Hierin worden drie vrije gemeenten geportretteerd: de Nederduits hervormde vereniging Calvijn in Dordrecht, de vrije evangelisatie in Giessenburg en de Nederlandsche hervormde (gereformeerde) evangelisatie te Lekkerkerk.
Nogal wat (tamelijk) op zichzelf staande gemeenten sloten zich sinds 2004 aan bij de Hersteld Hervormde Kerk. Het gaat dan bijvoorbeeld om de gereformeerde samenkomst in Alblasserdam, de Plantagekerk in Schiedam, de christelijke afgescheiden gemeente te Waddinxveen en de vrije oud gereformeerde gemeente in Den Helder. Het vroegere hervormd lokaal in Sliedrecht is sinds 2000 een oud gereformeerde gemeente in Nederland. Een van de twee vrije oud gereformeerde gemeenten in Oldebroek sloot zich in 2006 aan bij de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
De vrije christelijke gereformeerde gemeente in Katwijk aan Zee werd in 2003 opgeheven; de vrije evangelisatie in Krimpen aan de Lek en de vrije oud gereformeerde evangelisatie te Lienden sloten in 2004 hun deuren. In 2009 staakte de Nederlandse hervormde vereniging Tot de Wet en tot de Getuigenis in Utrecht het organiseren van doordeweekse diensten. Recent werd in Nederhemert de laatste samenkomst gehouden in het achterhuis van C. Verheij, wegens de leeftijd van Verheij.
Overigens kwamen er ook vrije gemeenten bij. Zo maakte de gereformeerde gemeente in Nederland te Werkendam zich in 2005 los van het kerkverband en ging verder als ”vrije gereformeerde gemeente in Nederland”. De predikant ervan, ds. B. G. Ippel, gaat inmiddels ook regelmatig voor in samenkomsten aan de Parallelweg in Woudenberg. Rond ds. A. P. van der Meer, oud-predikant van de oud gereformeerde gemeente in Nederland te Sint Philipsland, ontstond in 2007 een aantal oud gereformeerde gemeenten in Nederland buiten verband.
Hoeveel vrije gemeenten de gereformeerde gezindte precies telt, is moeilijk te zeggen. Plaatsen die een dergelijke gemeente kennen, zijn in elk geval Aalburg, Capelle aan den IJssel, Delft, Ede, ’s-Gravenhage, Hendrik-Ido-Ambacht, Kampen, Oldebroek, Rijssen, Scherpenisse, Sint Philipsland, Terneuzen, Twijzel, Urk, Werkendam, Wolvega en IJsselmuiden en IJsselstein.
Voorganger van gemeente Calvijn in Dordrecht is lerend ouderling B. van den Boogaard. Ondanks zijn „oecumenische instelling” kan hij nog niet bezien dat de gemeente –die jarenlang werd gediend door ds. G. J. Edelman– zich zal aansluiten bij de Protestantse Kerk of de HHK, zegt hij in Terdege. „Wij liggen door verbondsbreuk onder het oordeel, van links tot rechts. We houden de kerkelijke ontwikkelingen wel nauwlettend in de gaten, biddend om waarachtig herstel. Dat heeft 2004 voor onze waarneming niet gebracht.”