Speuren naar meer cellen
OSLO – De Noorse politie en het openbaar ministerie onderzoeken nog of terreurverdachte Anders Behring Breivik samenwerkte met twee andere cellen in zijn „organisatie”, zoals hij gisteren in de rechtbank tijdens een besloten zitting beweerde.
Breivik (32) wordt verantwoordelijk gehouden voor de bomaanslag op regeringsgebouwen in Oslo en de schietpartij op het eilandje Utoya van vrijdag, waarbij zeker 76 doden vielen.
De eerste voorgeleiding van Breivik ging gisteren gepaard met een opstootje bij de rechtbank in Oslo. Honderden mensen schreeuwden „vuile verrader” en „moordenaar” naar de verdachte, toen deze onder zware bewaking arriveerde bij het gerechtsgebouw.
Enkele jongeren sloegen met hun vuisten op het voertuig waarin hij zat. „Iedereen wil hem dood”, zei een van deze betogers. De politie greep in, waarna de zitting achter gesloten deuren alsnog kon beginnen. Vooraf had Breivik geëist dat de zitting –zoals gewoonlijk– openbaar zou zijn, maar dat wilde de rechter niet. De risico’s daarvan zouden te groot zijn, gezien de emoties onder het publiek.
Tegenover een rechter heeft Breivik zijn verantwoordelijkheid erkend, maar hij zei desondanks onschuldig te zijn. Breivik noemde zijn daden eerder „noodzakelijk.”
Hij zei dat hij het Westen wilde behoeden voor een overname door moslims en dat hij de regerende Arbeiderspartij wilde laten boeten voor het „laten mislukken van het land.”
De verdachte blijft voorlopig acht weken in hechtenis, een verdubbeling van de normale termijn. Breivik kan een maximale celstraf van 21 jaar krijgen en tbs, als hij na het uitzitten van zijn straf nog als een gevaar voor de samenleving wordt beschouwd. Sommige Noorse juristen denken dat hij nooit meer vrijkomt.
De rechter weerde pers en publiek uit de rechtszaal, om te voorkomen dat Breivik een nog groter podium zou krijgen om zijn gedachtegoed te verspreiden. De verdachte plaatste voor zijn arrestatie al een video en een 1500 pagina’s tellend document op internet, met uitleg over zijn extreem rechtse en anti-islamitische denkbeelden. Een deel van dit manifest heeft Breivik bijna woordelijk gekopieerd van het manifest van de zogenoemde ”Unabomber” Ted Kaczynski. Die zit een levenslange gevangenisstraf uit wegens het plegen van aanslagen met bombrieven in de periode 1978-1995 in de Verenigde Staten.
In de dagen na de aanslagen komen steeds meer details boven water. Zo duurde het een uur om een eliteteam naar het eiland te krijgen waar de verdachte op zijn slachtoffers schoot, omdat een boot te zwaar beladen was en water maakte.
