Dov overleefde holocaust door een stukje brood
Hoe zwaar getraumatiseerd is iemand als hij pas na vijftig jaar zijn stilzwijgen kan verbreken en over een bepaalde periode uit zijn leven kan praten? Dov Nasch, een Hongaarse Jood, geboren in 1930, weet hier alles van. Hij was 14 jaar toen hij gedeporteerd werd naar Auschwitz-Birkenau. Wat hij daar meemaakte, was te afschuwelijk voor woorden. Hartverscheurend psychisch en lichamelijk lijden, met elke dag de dood voor ogen.
Nog dagelijks kampt Nasch als 80-jarige man met angstaanvallen. Toch is er een kentering in zijn denken gekomen. Daar getuigt het boek ”Bewaar altijd een stukje brood” van. Het is zijn persoonlijk getuigenis, opgetekend door de Belgische schrijfster Patricia De Landtsheer.
In onopgesmukte taal vertelt Nasch zijn relaas. Eenvoudig en helder, openhartig en aangrijpend, zo komt zijn verhaal tot je. Je hoort hem als het ware hardop praten, zoekend naar de juiste woorden voor de meest onmenselijke gebeurtenissen.Hoe kan een jonge tiener dit overleven? Door een stukje brood. Al was het zwart met hout en zaagsel, Dov bewaarde altijd een stukje brood in zijn jasje, om hem een reden te geven te blijven leven. Hij wil nu een stem zijn voor degenen die geen stem meer hebben, en getuigen voor degenen die vermoord zijn, om er zo aan bij te dragen dat dit nooit meer mag gebeuren. Lezers die meer over hem willen weten, kunnen naar de tentoonstelling van Christenen voor Israël in Nijkerk, speciaal ingericht rond Dov Nasch, zijn zoon en kleindochter.
>>christenenvoorisrael.nl
“Bewaar altijd een stukje brood”, Patricia De Landtsheer; uitg. C. de Vries-Brouwers, Antwerpen/Rotterdam, 2011; ISBN 978 90 5341 746 1; 200 blz.; € 16,90.
