Genocide Rwanda gebeurde snel en massaal
RIJSWIJK (ANP) – De genocide die in 1994 in Rwanda werd gepleegd, was een van de grootste en snelst gepleegde volkerenmoorden van de moderne geschiedenis. In 100 dagen tijd werden naar schatting 800.000 mensen op vaak gruwelijke wijze vermoord in het Midden-Afrikaanse land.
De meeste moorden werden gepleegd door extremistische Hutu’s die Tutsi’s en gematigde Hutu’s afslachtten. Dat gebeurde vooral met machetes, messen en knuppels. De volkerenmoord vond plaats van begin april tot half juli.
De internationale vredesmacht die in de regio gestationeerd was, greep niet in wegens het krappe mandaat van de troepen. Dat is de Verenigde Naties en vooral de leden van de Veiligheidsraad op veel kritiek komen te staan.
De oorzaak van de oorlog was de historisch slechte verhouding tussen de Hutumeerderheid en de Tutsiminderheid. Tutsi’s behoorden vaak tot de gegoede klasse. Veel Hutu’s waren arme boeren.
Directe aanleiding voor de volkerenmoord was de dood van de Rwandese president Juvénal Habyarimana, die tot de Hutu’s behoorde. Het vliegtuig waarin hij en zijn Burundese collega Cyprien Ntaryamira zaten, werd neergeschoten tijdens de voorbereiding om te landen in de Rwandese hoofdstad Kigali.
Aan de volkerenmoord ging overigens een lange voorbereiding vooraf: in de maanden voor de moord werden Hutu’s via de Radio Télévision Libre des Mille Collines opgehitst tegen de ‘Tutsikakkerlakken’. Ook zouden kapmessen zijn ingekocht waarmee de Tutsi’s vermoord moesten worden.
Hutu’s werden tot moorden gedwongen, als ze niet meededen aan de genocide. Deze dwang werd uitgeoefend door gezinsleden van weigeraars te vermoorden of door te dreigen met moord. Hutu’s die met een Tutsi waren getrouwd, werden gedwongen om hun geliefden te vermoorden, wat velen onder dwang deden.
Na het einde van de genocide werd het Rwanda-Tribunaal opgericht. Het internationale hof onder auspiciën van de Verenigde Naties is gevestigd in de Tanzaniaanse stad Arusha en heeft in de loop der jaren tal van daders berecht en veroordeeld. Ook nationale tribunalen in verscheidene landen hebben dat gedaan.