Deze plannen heeft minister Leers (Immigratie en Asiel) gisteren ontvouwd. Mensen die niet in Nederland mogen blijven krijgen een terugkeerbesluit. Gaat het om asielzoekers die zijn afgewezen, dan krijgen ze vier weken de tijd om te vertrekken. Een illegaal moet meteen weg.

Zijn de vreemdelingen niet binnen de gestelde termijn het land uit, dan krijgen ze een inreis­verbod voor de hele Europese Unie. Als een buitenlander met een inreisverbod toch in Nederland is, kan hij een boete krijgen. Betaalt hij die niet, dan riskeert hij een verblijf in de gevangenis.

De overheid gaat reisdocumenten van asielzoekers bewaren, zodat deze niet kwijt kunnen raken. De vluchtelingen hebben de papieren nodig als ze hier niet mogen blijven en het land weer uit moeten, maar blijken ze dan vaak niet meer te hebben.

Op gezinnen met kleine kinderen komt ook meer druk om te vertrekken. Hun opvang wordt soberder. Leers bekijkt de mogelijkheden om deze gezinnen buiten de vreemdelingenbewaring te houden. Zij zouden ook op een vrijheidsbeperkende locatie kunnen zitten totdat ze het land uitgaan.

Bij gedwongen vertrek moeten landen van herkomst meewerken aan het afgeven van reispapieren. Dit gebeurt nu niet overal, al wil Leers geen landen noemen die het moeilijkst doen. China heeft de naam vaak niet mee te werken, al gaat het met dat land nu beter, zei Leers gisteren.

Als landen niet goed meewerken aan gedwongen terugkeer van hun onderdanen, kan dat gevolgen gaan hebben voor de ontwikkelingshulp die Nederland ze eventueel geeft.

Het is volgens Leers een fabel dat sommige landen hun onderdanen niet terugnemen. „Er is geen land ter wereld dat vrijwillige terugkeer blokkeert. Het gaat erom dat de mensen zelf niet terugwillen en dan kom je in allerlei procedures terecht”, zei Leers.

D66 vindt dat Leers te ver doorschiet. Een inreisverbod met de daarbij horende straffen gaat te ver, vindt Kamerlid Schouw. Dat een illegaal zijn uitzetting zelf moet betalen, noemt hij onzinnig en praktisch onhaalbaar. De VVD is in grote lijnen positief over de plannen.

Leers zei dat Nederland zorgvuldige en ruimhartige asielprocedures heeft. Als het oordeel uiteindelijk negatief uitpakt, „kan het niet zo zijn dat de betrokkene toch blijft.” Het kabinet vindt dat terugkeer van „degenen die hier niet meer mogen zijn, essentieel is voor de geloofwaardigheid van het toelatingsbeleid.”