Berlusconi is de eerste zittende premier van Italië die voor een rechter moet verschijnen. Het was pas de derde keer dat hij daadwerkelijk kwam opdagen bij de Milanese rechtbank sinds de behandeling van de zaak tegen hem drie jaar geleden begon.

Volgens de aanklagers zou Berlusconi eind jaren ’80, toen hij nog geen politicus was, rechters hebben omgekocht om in zijn voordeel te beslissen in een conflict rond de veiling van het staatsvoedselconcern SME. Berlusconi ontkent dit ten stelligste en zei vorige maand dat hij juist in het belang van Italië handelde. Toen het staatsbedrijf te weinig op dreigde te brengen, besloot hij, na smeekbedes van premier Bettino Craxi, deel te nemen aan de veiling.

„Ik snap niet hoe het geld van de Italiaanse burger kan worden uitgegeven aan het aanspannen van een rechtszaak die is gebaseerd op verzinsels”, zei de premier bij de rechtbank. Hij klaagde dat er vanwege de rechtszaak zeven jaar lang, vanaf het begin van het onderzoek naar de SME-veiling, hopen modder naar zijn hoofd waren geslingerd door kranten en televisie in Italië en daarbuiten. Hij beschuldigde de aanklagers ervan ontlastende stukken in zijn zaak achter te houden, die bewust niet beschikbaar werden gesteld aan zijn advocaten en de pers.

Berlusconi zei dat hij om in de rechtbank te verschijnen een afspraak had moeten afzeggen met de Griekse premier Kostas Simitis, implicerend dat zijn werk als premier en vertegenwoordiger van Italië onder de rechtszaak te lijden heeft. Desalniettemin is hij naar eigen zeggen vanaf 25 juni volledig beschikbaar voor volgende zittingen van de rechtbank.

Het is echter de vraag of de premier staatsrechtelijk dan nog gedwongen kan worden voor een rechter te verschijnen. Het Italiaanse parlement, waar Berlusconi’s conservatieve coalitie in beide kamers een comfortabele meerderheid heeft, stemt vandaag over een wetsvoorstel dat de vijf machtigste politici in het land weer onschendbaar moet maken voor justitie. De premier, de president, de voorzitters van de parlementskamers en het hoofd van het constitutioneel gerechtshof moeten volgens de wet gevrijwaard zijn van rechtsvervolging zolang zij in functie zijn. Berlusconi is een groot voorstander van de wet, omdat die volgens hem de democratische wil van zijn kiezers kan beschermen tegen de ongegronde aanklachten van linkse magistraten.

Berlusconi (66) geldt als de rijkste Italiaan met belangen in banken, verzekeringen, media en een voetbalclub. Berlusconi’s omstreden zakelijke transacties en de mogelijke belangenverstrengeling tussen zijn grote mediabedrijven en zijn politieke loopbaan staan in de schijnwerpers, omdat Italië over twee weken het voorzitterschap van de Europese Unie overneemt.