Zij presenteren volgende week maandag een vierdelige publicatie waaruit blijkt dat meerdere beelden uit de hedendaagse Nederlandse cultuur gebaseerd zijn op historische misvattingen.

De historici Wijnand Mijnhardt, Paul Brusse, Arno Neele en Jeanine Dekker concluderen dat de achttiende eeuw –in tegenstelling tot wat tot nu toe altijd werd gedacht– geen sombere bladzijde in onze geschiedenis is. In die tijd werd juist het fundament van onze hedendaagse samenleving gelegd.

„Wij grijpen graag terug op ons VOC-verleden en de gouden eeuw”, zegt Paul Brusse. „De periode daarna heeft echter net zo veel invloed gehad op wie wij zijn.”

Ook het idee dat er buiten de grote steden weinig gebeurt, klopt volgens de historici niet. Na de gouden eeuw verschoof de politieke en economische macht van de stad naar het platteland en van het westen naar het oosten van het land. „Nog altijd hoort Nederland bij de grootste agrarische exporteurs ter wereld.”

Historicus drs. Ton van der Schans verbaast zich er niet over dat bepaalde periodes uit onze geschiedenis ondergewaardeerd zijn gebleven. „Het gaat niet zozeer om de geschiedenis als een opsomming van feitelijke gebeurtenissen, maar om datgene wat een persoon of groep zich van de historie wil herinneren. Zo ontstaat er geen evenwichtig beeld van de geschiedenis. Bewust worden sporen uit het verleden in het geheugen opgeroepen en zo tot beelden geconstrueerd. Je zou de VOC-mentaliteit en onze tolerante houding een plaats van herinnering kunnen noemen. Ze geeft ons identiteit. Door zo’n plek van herinnering kunnen uiteenlopende beelden van de historie ontstaan.”

In dat licht verbaast Van der Schans zich over de ‘ontdekkingen’ van de vier historici. „Wijnand Mijnhardt vroeg in een boek al in 2001 eerherstel voor de achttiende eeuw. Serieuze historici hebben altijd beweerd dat Nederland ook na de zeventiende eeuw aan de top van de wereld bleef staan. De grote veranderingen hadden plaats in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw.”