Als de mezoeza maar recht hangt
Tijdens een kerkdienst op zondagochtend dacht ik onlangs: „We zingen dat nu wel, maar wat kunnen we daarmee vandaag eigenlijk?” Het was lied 1 van de Schriftberijmingen, gezongen in aansluiting op de voorlezing van de Tien Woorden. Het is het lied waarin Israël ertoe wordt opgeroepen God lief te hebben, het Woord van de Heere aan kinderen te leren door er met hen over te spreken, met als slot het derde couplet:
„Gij zult het aan den lijve
meedragen, op uw hand,
het op uw voorhoofd schrijven,
alom in stad en land,
op poorten en op posten
van deuren in uw huis.
Looft God, o gij verlosten,
looft God! Hij brengt u thuis!”
Dit voorschrift uit Deuteronomium vindt men in een joodse woning samengevat in de mezoeza, wat deurpost betekent.
Is dit voor ons in onze tijd symbolisch te verstaan? In de geest van: laat in je omgeving, zeker in je directe omgeving, alles de uitstraling hebben van wat je zegt te belijden en te geloven? Toon dat in heel je leven?
Ik moest onder het zingen terugdenken aan de jaren waarin je in vrijwel elke woning van mensen met een gereformeerde of rechtzinnige hervormde achtergrond wandteksten aantrof als: ”Ik en mijn huis, wij zullen de Heere dienen”, ”Aan ’s Heeren zegen is alles gelegen”, ”Laat al uw begeerten met smeking en dankzegging bekend worden bij God”, ”Verhef Gij over ons het licht Uws aanschijns”, ”De vreze des Heeren is het begin der wijsheid”, ”De eeuwige God is u een woning”, ”Wees mij tot een rots ter woning” en trouwteksten als ”Beter een gerecht van groen moes en vrede daarbij dan een huis vol geslachte beesten en twist”. In slaapkamers van jongeren hingen op hout ingebrande teksten van hun openbare belijdenis en in woonkamers trof men niet zelden ingelijste prenten van de brede en de smalle weg aan. Ouderen van toen, en ook wel jongeren uit die tijd, hechtten eraan om op die wijze hun levensbeschouwelijke achtergrond tot uitdrukking te brengen.
De tijden zijn veranderd. Christelijke symbolen komt men in woningen ook nu nog wel tegen, maar dan dikwijls in een combinatie van religie en kunst. Veel wandteksten van overleden ouders zijn in handen van opkopers gekomen. Trouwe bezoekers van neuzelmarkten komen ze met regelmaat tegen, net als ”oude schrijvers” en andere stichtelijke boeken.
Onze tijd kenmerkt zich door het visje op de auto, het al of niet gestileerde kruisje aan een kettinkje om de hals of een Jezustatoeage op armen, rug of benen. Dekte vroeger de vlag niet altijd de lading, nu is dat niet anders. Auto’s met visjes schieten je soms met veel hogere dan de toegestane snelheden voorbij en kruisjes worden dikwijls gedragen zonder bekendheid met de eigenlijke betekenis ervan.
We houden het er maar op dat het genoemde lied voor ons de betekenis heeft van: laat al uw doen en laten van uw geloof doortrokken zijn. Als de mezoeza maar recht hangt, heet het onder de joden…
