Stel, je hebt het idee om in de zomervakantie een paar dagen in Frankrijk te gaan fietsen. Bijvoorbeeld van Thionville (20 kilometer onder Luxemburg) tot Vittel (een kilometer of 60 onder Nancy). Je wilt met je eigen fiets per trein naar Noord-Frankrijk. Even een ticket via internet regelen, zou je zeggen.

Een voor de hand liggende eerste stap is bij NS Internationaal kijken op nshispeed.nl. Ziet er geweldig uit. Maar je kunt nergens aangeven dat je een fiets wilt meenemen. Toch maar wat gegevens invoeren: vertrekstation, bestemming, tijden en zoeken maar. „De door u opgegeven bestemming is niet bekend. Bedoelde u Tienen?”

Huh? We hebben het wel over een stad met 41.000 inwoners.

Als service adviseert de NS de afdeling Telesales te bellen. De kosten daarvoor zijn 35 cent per minuut. Toch maar eerst een andere site proberen.

Een van de volgende zoekresultaten heet treinreiswinkel.nl. De site biedt de veelbelovende optie: ”internationale reisplanner”. Aanklikken leidt naar een reisplanner van de Duitse spoorwegen: Deutsche Bahn. Geweldig! Bij het intikken van vertrekplaats en bestemming komen de namen automatisch in beeld. En je kunt ook aangeven dat er een fiets mee moet. Helaas… Na het zoeken komt de reis wel keurig in beeld –compleet met tijden en overstappen–, maar de prijzen niet. Deutsche Bahn verwijst naar een reisbureau met DB-licentie. Alweer een dood spoor. (Tenzij je een bestemming in Duitsland zoekt, dan kom je een heel eind.)

De treinreiswinkel biedt de optie om een gratis offerte aan te vragen. Je moet daarvoor wel even geduld hebben, maximaal 72 uur. Maar dan heb je een aanbieding van de gevraagde reis in je inbox. Raar dat medewerkers van de organisatie kennelijk meer zoekmogelijkheden hebben dan de gewone consument. Zou er echt geen site zijn waarop alle opties voor de reiziger openliggen? Eerst maar weer eens verder kijken.

Misschien is de reisplanner van de Franse spoorwegen een idee: tgv-europe.nl. Het ding werkt aardig. Alleen: je kunt niet aangeven dat er een fiets mee moet. Uiteindelijk verschijnen er een paar mogelijke reizen op het scherm. En mét prijsinformatie. De tarieven lopen uiteen van 83 euro tot 210 euro (enkele reis). Helaas blijken de goedkope plekken keer op keer al bezet. Zou dat echt zo zijn? De dure plekken zijn wel online te boeken. De kaartjes kunnen, na een creditkaartbetaling, gratis worden bezorgd. Maar ja, 210 euro… En dan weet je nog niet zeker of er een fiets mee mag.

Toch maar eens bellen naar Telesales van NS Internationaal. Twee wachtenden voor me. Drie minuten later is er een medewerkster aan de lijn. Ze typt wat gegevens in, drukt op zoeken, wacht een minuutje –„het systeem is erg traag vandaag”– en ziet dan een reis via het Duitse Rheine op het scherm. Die bevalt haar om onduidelijke redenen niet. Ze zoekt verder met de optie ”fiets mee” uitgeschakeld. „Dan komt de planner misschien met betere alternatieven.” Weer een minuutje later komt er een acht uur durende reis met drie overstappen (Schiphol, Brussel-Zuid, en Luxemburg) uit de bus. Het retourtje vanaf Apeldoorn kost 149,20 + 24 euro voor de fiets + 12,50 euro boekingskosten = 185,70 euro. De treinreiswinkel komt enkele dagen later met precies hetzelfde tarief. Alleen zijn daar de boekingskosten ‘slechts’ 7,50 per persoon. En medewerkers kunnen niet garanderen dat het hen ook echt gaat lukken om de reis voor deze prijs te boeken. Maar deze laatste kleine lettertjes lezen we achteraf, wanneer de uiteindelijke rekening in de mailbox valt. Toch weer twee tientje duurder dan verwacht.

Eén boekingssysteem

De moeilijkheden rond het boeken van een internationaal treinreis is ook de Europese Unie een doorn in het oog. Al verschillende keren deden commissies een poging een Europees plannings- en boekingssysteem op te zetten. Zonder veel succes. Vorige maand kondigde Eurocommissaris Kallas (Transport) aan weer een poging te gaan ondernemen om „obstakels uit de weg te nemen die de ontwikkeling van het internationaal treinverkeer in de weg staan.” Critici noemen het een onmogelijke opdracht, omdat voor een Europees boekingssysteem alle spoorwegmaatschappijen moeten meewerken.

Kallas laat zich er niet door ontmoedigen. „Eén systeem is nodig als we werkelijk willen dat mensen de trein nemen en het spoor op middellange afstanden werkelijk met het vliegtuig kan concurreren.”

Een eerste stap zou moeten zijn dat alle spoorwegmaatschappijen en kaartjesverkopers informatie kunnen uitwisselen over tarieven en dienstregelingen. Dat zou al een aardige vooruitgang zijn.