Cruciale vraag is of college en coalitie het dinsdag over hun hart kunnen verkrijgen de onroerendezaakbelasting (ozb) te verhogen.

Tot voor kort zat Geldermalsen financieel op rozen. Na een belabberde periode –tussen 1991 en 1998 stond de gemeente onder toezicht van het Rijk– krabbelde Geldermalsen de afgelopen tien jaar op. Jaar op jaar hoefde de ozb niet te worden verhoogd, was er geld voor grote projecten en was de reservepositie riant.

Die tijd is voorbij. Door de crisis, maar toch ook door het nieuwe college, vindt althans de oppositie, waaronder de SGP. Want na de verkiezingen van vorig voorjaar moest alles anders in de fruitgemeente. De nieuwe coalitiepartijen, Dorpsbelangen, VVD en D66, bliezen op grond van hun verkiezingsbeloften bestaande projecten af. Verhoging van de ozb bleef eveneens taboe.

Bij de vaststelling van de begroting voor 2011 afgelopen najaar werd Geldermalsen geconfronteerd met miljoenentekorten. Het college werkte een deel daarvan met bezuinigingen weg. De wethouders stelden voor de rest uit de reserves te halen en de ozb tijdens deze raadsperiode ongemoeid te laten. Dat beleid zou ertoe leiden dat er tot 2019 bijna 9 miljoen euro aan de reserves zou worden onttrokken. De ozb zou pas in 2016 omhooggaan, maar dan wel met tientallen procenten tegelijk.

Burgemeester Van Schaijck was het niet met zijn wethouders eens en wilde direct een ozb-verhoging inzetten om het tekort aan te pakken. In de daaropvolgende tumultueuze begrotingsvergadering besloot de raad de ozb slechts met een inflatiecorrectie van 1,75 procent te verhogen. Na zes schorsingen beloofden de coalitiepartijen wel een structurele ozb-verhoging in het vervolg niet meer uit te sluiten.

Acht maanden later is de financiële situatie nog minder rooskleurig. Dreigde over 2010 aanvankelijk een tekort van 1,1 miljoen euro, nu blijkt dat te zijn gegroeid tot 1,8 miljoen, door uitstel van de hogere begraafrechten en tegenvallende rente-inkomsten. Het gemeentebestuur haalt het grootste deel daarvan uit de reserve.

Door kleinere bijdragen van het Rijk wordt Geldermalsen nu geconfronteerd met een extra tekort voor 2011 van 1,7 miljoen euro. Het college heeft daar nog geen dekking voor gevonden. B en W noemen drie mogelijkheden: de ozb, inzet van de Nuongelden, ooit verkregen door de verkoop van aandelen van het energiebedrijf, of een nieuwe ronde bezuinigingen.

Aantasting van de Nuongelden staat gelijk met het slachten van de kip met de gouden eieren en zorgt voor renteverlies. Een nieuwe kerntakendiscussie betekent bezuinigingen op zaken zoals schoolbegeleidingsdienst en leerlingenvervoer. SGP-raadslid Van Bruchem pleitte deze week nog hartstochtelijk voor behoud van deze voorzieningen.

Concrete voorstellen van het college om het nieuwe tekort te dekken zijn er nog niet. Evenmin is duidelijk of de coalitiepartijen nu wel aan de ozb willen sleutelen. „Met gerichte bezuinigingen en een jaarlijkse ozb-verhoging van 5 procent komen we een heel eind. Dan kunnen we bovendien de reserves gedeeltelijk ontzien”, zegt SGP-fractievoorzitter Van Maanen. „Als we geen spijkers met koppen slaan, ontstaat er een belabberde situatie.”