In de nacht van 21 op 22 juni 1944 wordt een Engelse Lancasterbommenwerper op de terugreis naar Engeland boven Nederland voor de tweede keer geraakt. In Duitsland was al een van de vier motoren in brand geschoten, maar het vuur kon worden geblust.

Nu is de crash onafwendbaar. Koepelschutter Fred Shorter 
en reservestaartschutter John Lane kunnen het toestel niet 
op tijd verlaten. In totaal kunnen zes van de acht bemanningsleden het vege lijf redden met hun parachute.

Een van hen is de piloot, de Engelsman King Cole. Cole gaat na zijn landing ordelijk en overdacht te werk. Hij vouwt de parachute, een geel reddingsvlot en zijn gewatteerde leren vliegerscap met kinband netjes op en verstopt die in een sloot, in de hoop niet te worden ontdekt.

Die hoop blijkt ijdel. Diezelfde nacht nog wordt hij gearresteerd, en na een nacht op een boerderij in Oene gaat hij het Duitse krijgsgevangenschap in. Hij overleeft de oorlog.

Ontdekt

Ruim een week na de crash maait Jan van der Weerd uit Welsum met een machine met twee paarden ervoor het gras in een weiland bij de Terwoldse Wetering. „Het gras ging vastzitten in de maaibalk. Daarom liep hij om de grasmachine heen, stapte per ongeluk in de slootkant en zo ontdekte hij de cap met de andere attributen. Anders hadden we die nooit gevonden”, vertelt Jans broer, Zwier van der Weerd, in het in 2009 verschenen boek ”Angst en spanning rond Oene”.

Jan vraagt zich af wat daar toch allemaal ligt. „Het was de parachute, netjes opgevouwen, het reddingsvlot en de cap. Ze lagen verstopt in de sloot langs de Vloeddijk onder riet en biezen, ongeveer 20 meter uit de hoek van ons perceel.” Jan laat de spullen liggen, maar haalt ze ’s avonds laat op, zodat niemand het ziet.

In de oordoppen van de cap zitten ook nog speakertjes. „Die zijn er later uitgehaald door onze zonen om ze ergens anders voor te gebruiken”, biecht Zwier van de Weerd in het boek op. Het vlot wordt later nog vaak gebruikt als de familie Van der Weerd in de IJssel gaat zwemmen.

Rechtmatige eigenaar

Gisteravond overhandigde zoon Zwier van der Weerd jr. uit Oene de vliegenierspet aan Alastair Cole, zoon van de piloot. Hij en zijn vrouw kwamen speciaal daarvoor over uit Nieuw-Zeeland. De pet is weer terug bij de rechtmatige eigenaar. Op de voorkant staat het nummer 825, aangebracht met gele verf. Anno 2011 staat eronder nog vaag de naam ”cole” in geel te lezen.

De overhandiging had plaats tijdens de herdenking van de crash, nu 67 jaar geleden. De Stichting Broken Wings onthaalde gisteren in totaal 22 nabestaanden van de Lancasterbemanning.

Er waren herdenkingen bij de graven van de omgekomen Shorter en Lane op de begraafplaats in Epe en bij het monument bij de Bartjesbrug in Oene. Ook bezochten de gasten het historisch museum in Vaassen en Het Verscholen Dorp, dat in de Tweede Wereldoorlog een onderduikkamp in de bossen Vierhouten was. Daar brachten radiotelegrafist Eric Blakemore en navigator Jack Craven vier weken door voordat ze na diverse vergeefse pogingen later alsnog naar het bevrijde Zuid-Nederland konden ontkomen.

Bestuurslid Bijsterbosch van Broken Wings toont zich trots over de nieuwste aanwinst. „We zijn inmiddels ook in het bezit van een kopie van het dagboek dat Cole heeft bijgehouden tijdens zijn krijgsgevangenschap na de crash.”

www.brokenwings.nl