Na de revolutie van 25 januari is er in recordtempo veel veranderd in Egypte. Een tijdelijke regering bestuurt het land onder het gezag van het leger. Nieuwe politieke partijen, van seculier tot ultrareligieus, schieten als paddenstoelen uit de grond. Er moet een nieuwe grondwet komen. Voor het najaar staan er parlements- en presidentsverkiezingen op de rol. Intussen wordt er heftig gediscussieerd in welke volgorde dat allemaal moet gaan gebeuren. Egypte mag kiezen, maar weet niet wat.

De algehele verwarring doet denken aan het verhaal van de hongerige ezel die tussen twee bergen voedsel staat. Een van hooi en een van de klaver. Verward door het overweldigende aanbod kan de ezel niet kiezen en gaat dood van de honger. Egypte staat eveneens voor moeilijke keuzes. Allereerst is er een discussie losgebarsten over de vraag of er eerst parlementsverkiezingen moeten plaatsvinden of dat er eerst en vooral een nieuwe grondwet moet komen.

Om een uitweg te vinden uit dit dilemma pleit presidentskandidaat Mohamed al-Baradei voor een variant op het laatste. Zijn idee, het schrijven van een document geïnspireerd op de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens, is niet helemaal nieuw. In een dergelijk document zouden de beginselen van de Egyptische rechtsstaat en de onvervreemdbare rechten van de Egyptische burgers, zoals de vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting, moeten worden vastgelegd. Dit document moet alle Egyptenaren en hun staat beschermen. Het document zou niet aan verandering onderhevig moeten zijn, terwijl wetten en de grondwet wél gewijzigd kunnen worden.

Op deze manier kan de normale situatie worden hersteld, kunnen de militairen weer terug naar de kazernes en kan er worden begonnen met de wederopbouw. Hoe langer hiermee wordt gewacht, hoe onzekerder de situatie en hoe groter de kans op een contrarevolutie.

Mensen die ervoor pleiten dat er eerst een nieuwe grondwet komt, zijn bang dat de winnaars van de parlementsverkiezingen de grondwet naar hun hand zullen zetten. De vrees is dat islamisten, zoals de moslimbroeders en salafisten, de meerderheid van de stemmen zullen behalen bij de eerstvolgende verkiezingen. Tot nu toe hebben die er geen geheim van gemaakt dat zij het islamitisch recht willen laten prevaleren boven het burgerlijk recht.

En om de verwarring nog groter te maken heeft Amr Mussa, een belangrijke presidentskandidaat, opgeroepen de presidentsverkiezingen te houden voor de parlementsverkiezingen. Dat heeft twee voordelen. Zo hebben de nieuwe politieke partijen meer tijd om zich te organiseren en campagne te voeren voor de parlementsverkiezingen. Daarnaast stelt het de nieuwe president in staat de opstelling van een nieuwe grondwet te coördineren. Hij kan dat doen door een comité te vormen dat de nieuwe grondwet moet schrijven. Na een maand of twee kunnen de Egyptenaren dan in een referendum hun mening geven over de nieuwe grondwet.

Voorwaarde is dan wel dat het huidige presidentiële systeem, waarin de macht bij de president ligt, wordt gewijzigd in een parlementair systeem waarbij de macht in handen is van de minister-president en het parlement.

Het is echter niet erg waarschijnlijk dat de nu aan de macht zijnde militairen de volgorde van de verkiezingen en van het schrijven van een nieuwe grondwet terug zullen draaien. Voorlopig zijn die niet van 
plan afstand te doen van hun macht. Al eerder hebben zij laten weten aan de macht te zullen blijven totdat er een nieuwe grondwet is geschreven. En dat kan nog wel twee jaar of meer duren.

Kort na het aftreden van oud-president Mubarak was Egypte in een euforische stemming. Nu heersen het leger en de verwarring. De weg naar democratie is langer en lastiger dan velen gehoopt hadden. Een natie die zestig jaar geen keuzes kende wordt nu overweldigd door het grote aanbod. Geen wonder dat je dan even niet meer weet wat te kiezen.