Beeld in Albanië onthuld van Nederlandse majoor Thomson
In de Albanese havenplaats Dürres is maandag een borstbeeld onthuld van de Nederlandse majoor Lodewijk Thomson (1869-1914). Deze Nederlandse militair sneuvelde in 1914 in Albanië en wordt in Nederland beschouwd als de eerste Nederlander die tijdens een vredesmissie stierf.
In Albanië is Thomson echter veel bekender dan in Nederland. Daar wordt hij beschouwd als een strijder voor de toen nog prille onafhankelijkheid van het land.
Het borstbeeld dat maandag in Dürres is onthuld, is een kopie van een borstbeeld van Thomson in Groningen. De majoor stierf vlak voor het begin van de Eerste Wereldoorlog op de Balkan tijdens een missie. Een kleine groep Nederlandse soldaten moest toen meehelpen bij het bewaren van de kwetsbare vrede in het gebied.
Thomson trad daartoe zelfs in dienst van het Albanese leger. Met zijn landgenoten moest hij een gendarmerie op poten zetten. Hij werd uiteindelijk doodgeschoten bij gevechten rondom de stad Dürres en werd onder grote belangstelling in Groningen begraven.
In de loop der jaren raakte Thomson in Nederland in de vergetelheid. Maar inmiddels is er weer veel belangstelling voor de gevallen held. Dat is vooral te danken aan de Groningse Jolien Berendsen-Prins, oprichtster van de Thomson Foundation.
Deze instantie richt zich op het verzamelen van materiaal over de majoor en op het onder de aandacht brengen van zijn opvallende geschiedenis. Ze zorgde er voor dat het borstbeeld van Thomson in maart terugkeerde naar de oorspronkelijke plaats aan de Hereweg in Groningen, nabij de vroegere kazerne.
Berendsen zorgde er ook voor dat er een kopie van het Groningse borstbeeld van beeldhouwer August Falise is gemaakt voor Albanië. In dat land werd in 1923 voor het eerst een beeld voor Thomson neergezet, toen het er eindelijk weer rustig was geworden werd na WO-I. Maar toen Albanië in 1962 tijdens het communistische bewind hermetisch van het buitenland werd afgesloten, werd dit monument ter nagedachtenis aan die imperialist vernietigd. Sinds 1992 zijn de grenzen van Albanië weer opengesteld en streeft men een democratie na. De Albanese stichting ’Vrienden van Thomson’ vroeg hulp aan Nederland om opnieuw een beeld in Dürres neer te kunnen zetten.
Het nieuwe beeld is maandag onthuld, precies een dag na de sterfdag op 15 juni van Thomson. Dat gebeurde in aanwezigheid van Albanese en Nederlandse hoogwaardigheidsbekleders en van scholieren uit Dürres. De tweetalige tekst op de sokkel luidt: „Hulde aan de Nederlandse Held van Durazzo Kolonel L.W.J.K.Thomson, 11-6-1869 - 15-6-1914, die sneuvelde bij de verdediging van de Albanese Onafhankelijkheid tijdens de eerste Nederlandse Vredesmissie 1913-1914.”
Daaronder staat de laatste zin van een van zijn uitspraken die begint met: „Niet wie mokkend zich afkeert, doch wie mannelijk en broederlijk zijn grieven uit, kan verbetering verwachten. Zoekt gene splitsing, slechts in eenheid is kracht”.