De meesten nemen een vlucht naar Moskou en vragen bij de tussenstop in Madrid asiel aan. De vluchtelingen profiteren van de kille relaties tussen de regeringen-Aznar en -Castro, zegt het Spaans Comité voor Hulp aan Vluchtelingen (CEAR).

De voorbije week werd ook België geconfronteerd met Cubaanse vluchtelingen: zes topspelers van volleybalclub Havana verdwenen tijdens een toernooi in Sint-Niklaas en doken later weer op in Italië, waar ze aan de slag wilden. Maar Spanje is omwille van de taal veruit de favoriete Europese bestemming van gevluchte Cubanen.

Meestal laten de vluchtelingen valse uitnodigingen naar Rusland maken. José, die momenteel in Spanje verblijft, vertelt hoe hij in Havana zo’n brief kocht voor 225 euro. Om de brief wettelijk te laten verklaren telde hij nog eens 112 euro neer en voor 170 euro bemachtigde hij een ”white card”, met toestemming om Cuba te verlaten. „Vorige week vroeg een Cubaan die naar Angola reisde asiel aan in Madrid en nu begint men ook uitnodigingen naar Angola te verkopen”, aldus José. „Als de wetten strikt zouden worden toegepast, zouden de vluchtelingen niet kunnen werken in Spanje. Maar we slagen er allemaal in om te overleven en werk te vinden, al is het vaak zonder wettelijk contract”, zegt José.

„Slechts 1 tot 2 procent is echt politiek vluchtelingen en krijgt dan ook die status”, zegt María Comella van het Cubaans Centrum in Madrid. „De anderen zijn economische vluchtelingen. Van die groep werd echter ook nog niemand uitgewezen.”

Bijna alle Cubaanse vluchtelingen zijn jonger dan 40 en zijn dus geboren nadat de socialistische regering van Fidel Castro in 1959 aan de macht kwam. „Ze kennen absoluut niets van het leven hier. Maar ze hopen geld te kunnen verdienen om naar hun families in Cuba op te sturen”, zegt Comella.

Het Cubaans Centrum en de Spaans-Cubaanse Stichting, opgericht door de regerende Partido Popular, ondersteunen de nieuwkomers financieel en door hen in contact te brengen met de Cubaanse gemeenschap in Spanje. De woordvoerder van de Cubaanse ambassade in Madrid wil weinig commentaar kwijt over de nieuwe vluchtelingenstroom. „Deze vluchtelingen vallen onder verantwoordelijkheid van de Spaanse overheid”, zegt hij. „Als zij de juiste papieren hebben om Cuba te verlaten, kan niemand hen tegenhouden.” Zeker is dat de koele relaties tussen de Cubaanse en de Spaanse regering in het voordeel van de vluchtelingen zijn. De CEAR wijst erop dat vluchtelingen uit Colombia, waar een hevige guerrillaoorlog woedt en vele levens in gevaar zijn, geen asiel krijgen van de Spaanse overheid.