Dat heeft Europees Commissaris Günther Oettinger (Energie) woensdag bekendgemaakt. De extra veiligheidscontrole is een reactie op de problemen met Japanse kerncentrales na de aardbeving en tsunami van 11 maart.

De tests van de 143 kerncentrales in veertien EU-landen beginnen op 1 juni en moeten begin volgend jaar voltooid zijn. De resultaten worden openbaar gemaakt. Alle centrales worden al elke tien jaar aan soortgelijke tests onderworpen. Nu zijn er echter voor het eerst Europese criteria.

De gevolgen van terreuraanslagen worden wél meegenomen. Volgens Oettinger maakt het als een vliegtuig op een kerncentrale neerstort immers geen verschil of dat komt door motorpech of door een aanslag. De gevolgen zijn dezelfde. Maar de EU-landen zijn het niet eens over het laten doorlichten van hun preventieve maatregelen om aanslagen te voorkomen. Veel landen willen hun veiligheidsmaatregelen niet aan de grote klok hangen. Brussel hoopt hierover later afspraken met de lidstaten te kunnen maken.

Een stresstest wordt uitgevoerd door de nationale toezichthouder. Die brengt daarna verslag uit aan de Europese Commissie en de EU-organisatie van toezichthouders Ensreg. Een steeds wisselend team van zeven deskundigen van de Commissie en uit andere lidstaten controleert de bevindingen vervolgens begin 2012. Zij krijgen daarbij ook toegang tot alle centrales.

Als een kerncentrale niet door de test komt, beslist de lidstaat zelf of die moet worden gesloten. Daar heeft de EU niets over te zeggen. Alle resultaten van de onderzoeken worden openbaar gemaakt.

De EU overlegt met buurlanden Rusland, Zwitserland, Turkije, Oekraïne, Armenië en Kroatië om daar vergelijkbare tests te houden.

Greenpeace reageerde teleurgesteld. De stresstests geven geen garantie dat een tweede Fukushima in de verouderde Europese kerncentrales is uitgesloten, stelt de milieuorganisatie. De tests zijn niet onafhankelijk, houden geen rekening met noodscenario’s en wijzen niet uit of centrales bestand zijn tegen terreuraanslagen, stelt Greenpeace.