Soraya Saénz de Santamar¡a, woordvoerster van de PP in het parlement, zei tegen de radiozender Cadena SER dat de lokale en regionale verkiezingen duidelijk hebben gemaakt dat de Spanjaarden verandering willen. Zapatero voelt echter niets voor vervroegde verkiezingen. De premier, die in maart geen gooi doet naar een derde termijn, zei dat hij tot het eind van zijn mandaat wil blijven werken aan hervormingen die de economie van het land erbovenop moeten helpen.

In de verkiezingen van zondag mochten meer dan 34 miljoen mensen hun uitbrengen om zo 8100 burgemeesters en ruim 68.000 raadsleden te kiezen. Ook werden de parlementen van dertien van de zeventien regio’s gekozen. De PSOE leed een enorme nederlaag. De partij verloor in vergelijking met 2007 1,5 miljoen stemmen. De socialisten moesten genoegen nemen met de steun van circa 27,7 procent van het electoraat. Dat is bijna 10 procentpunt minder dan de Volkspartij, de grote winnaar van de stembusgang.

In twaalf van die dertien regionale parlementen waarvoor is gekozen, komt de PSOE nu in de oppositie. Bovendien moeten de socialisten de macht in Barcelona afstaan aan de Catalaanse nationalisten van CiU en hebben ze de zuidelijke stad Sevilla verloren aan de Volkspartij. „De uitslag is een uiting van het collectieve en legitieme ongenoegen over het maar blijven oplopen van de werkeloosheid”, zei PSOE-woordvoerster Elena Valenciano in een reactie op het verlies van haar partij.

Een van de grootste problemen van het Zuid-Europese land is de werkloosheid. Ruim 21 procent van de beroepsbevolking heeft geen werk. Onder jongeren is de werkloosheid zelfs 45 procent.

Vorig jaar mei lanceerde Zapatero een bezuinigingsplan. Door onder meer te bezuinigen op de ambtenarenkosten en de pensioenen wilde hij het financieringstekort terugbrengen dat in 2010 9,2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) bedroeg. Zapatero heeft beloofd dat hij in de resterende maanden van zijn regeerperiode niet opnieuw fors zal snijden in de uitgaven. Volgens waarnemers zou hij voor nieuwe maatregelen weinig steun krijgen van andere partijen. Zeker nu in de afgelopen dagen grote protesten zijn geweest tegen de bezuinigingen en de werkloosheid.

Tienduizenden mensen, vooral jongeren, stroomden samen op pleinen in Madrid en in andere Spaanse steden. De actievoerders houden de gevestigde politieke partijen, de PSOE en de Volkspartij, verantwoordelijk voor de economische malaise in hun land. De acties worden zeker tot zondag voortgezet en mogelijk ook nog daarna. „We kunnen echter niet tot in het oneindige op deze manier doorgaan’, zei Leopoldo Pila, een van de woordvoerders van de actievoerders tegen het Spaanse persbureau Europa Press. „We moeten ook naar andere mogelijkheden kijken waarop we onze onvrede kunnen uiten.”