De kogel
Op een vol marktplein iemand ophangen of onthoofden. Gruwelijk, vol afschuw schudden we ons hoofd over zo veel barbaars openbaar geweld. Landen waar dat nog staande praktijk is, staan stuk voor stuk op lijsten van Amnesty International en sanctielijsten van de VN. Middeleeuws, wij zijn als ontwikkelde naties dat soort primitieve vergeldingsacties ver voorbij. Toch?
Ik weet het niet. Ik ben bang dat ook wij westerse mensen lijden onder dezelfde fascinatie voor dood en geweld. Nee, ik doel nu even niet op de computergames, maar op onze kennelijke morbide informatiebehoefte op dit gebied. Osama bin Laden is dood. Die afschuwelijke terrorist heeft moeten boeten voor zijn daden. Maar die mededeling alleen is niet genoeg. We zijn overspoeld met informatie, kranten geven overzichtsschetsen van de villa, de aanvliegroute, de kamerindeling, foto’s van het interieur en beschrijven smeuïg de inval van stap tot stap, de lezer wordt meegevoerd tot dat laatste schot. Boven zijn linkeroog getroffen, lees ik. Met een kogel uit een scherpschuttersgeweer, een ”sniper rifle”. Juist ja.
De wereld volgt met instemming de baan van die laatste kogel, van seconde tot seconde. Wat is het verschil met een volle Romeinse arena waar voor de ogen van duizenden een moordenaar het aflegt tegen een professionele gladiator? Het bloed spat hoog op, de kop rolt. Gejuich. Gelukkig dat Amerika zo wijs is geweest niet ook nog een foto van een doorboord hoofd te verspreiden.
Iets dichter bij huis. Er is de afgelopen decennia een trend te zien in het christelijke leesgedrag. Medio vorige eeuw was zelfs een roman een verdacht voorwerp in een christelijk gezin. Klassieke literatuur natuurlijk wel, maar moderne literatuur, waar in toenemende mate seks, geweld en vloeken in voorkwamen, werden buiten de deur gehouden.
Dat is veranderd. Er is meer aandacht voor literatuur, ook hedendaagse, en na de romans zijn ook de thrillers de christelijke boekenkasten binnengetrokken. We hebben zelfs een genre van ‘eigen’ thrillers, waarin wel net zo veel gemoord wordt en net zo veel geweld wordt gebruikt als in de seculiere variant, maar nu op basis van een verhaal met een boodschap. Of waarin duivels en engelen de hoofdrol hebben en de geur van zwavel je al op bladzijde 2 de adem beneemt.
Ik begin me af te vragen wat we hiervan moeten vinden. Er zit iets dubbels in dit alles. We verafschuwen geweld, maar willen toch weten waar precies die kogel het hoofd van Osama is binnengedrongen. We zijn anti geweldsgames en gewelddadige films, maar in onze verantwoorde thrillers vliegen net zo veel kogels rond en laten net zo veel mensen het leven. Alles moet theologisch kloppen, maar we lezen wel ‘relithrillers’ waarvan de theologische strekking soms het meest angstaanjagende element is. En met een toefje Boodschap is alles oké.
Ik heb het gevoel dat dit het waard is om eens over na te denken.