Zo komen er onder meer landelijke toetsen op kernvakken - deze moeten nog wel verder worden uitgewerkt - en moeten alle docenten in het hbo minimaal een mastergraad hebben. Ook worden de controles op het onderwijs verscherpt.

Uit rapporten van de Inspectie van het Onderwijs bleek dat er veel mis is in het hbo. Studenten zouden veel te makkelijk aan hun diploma komen en diverse opleidingen - waaronder vier van Inholland - werden als hbo onwaardig beoordeeld. „Er is twijfel gerezen over ons onderwijsstelsel en dat moet met wortel en tak worden uitgeroeid”, stelde Zijlstra vrijdag na afloop van de wekelijkse ministerraad. Volgens de bewindsman heeft het stelsel dat de kwaliteit van en het toezicht op het hbo regelt, niet gewerkt zoals het zou moeten. „Krachtig ingrijpen is dus nodig.”

Hij vindt het onverteerbaar als studenten de dupe worden van de situatie die nu is ontstaan. „De waarde van diploma’s moet boven alle twijfel verheven zijn.” Dat de goeden daar mogelijk onder moeten lijden, realiseert de bewindsman zich. „Ja, maar Inholland functioneert in ons onderwijssysteem en als het daar kan gebeuren, kan het ook elders. Dat moet je voorkomen, want als de twijfel blijft bestaan is dat de bijl aan de wortel van ons onderwijssysteem.”

Met de invoering van de landelijke toetsen introduceert Zijlstra een zogeheten kwaliteitsminimum in het onderwijs. Zo zullen de algemeen geldende basisprincipes van het vak economie bijvoorbeeld gaan gelden voor zowel een student bedrijfseconomie als voor een student die een marketingopleiding doet. Belangrijke rol in de plannen van Zijlstra krijgen het Nederlands Vlaams Accreditatie Orgaan (NVAO), die de opleidingen van een vergunning voorziet, en de Inspectie van het Onderwijs. Zij zullen nog meer gaan toezien op de kwaliteit van het onderwijs.

Verder gaan visitatie-panels weer in de klas kijken hoe er wordt gedoceerd. Managers met een financiële taak worden geweerd uit examencommissies en instellingen verliezen het recht om leden in het visitatie-panel te benoemen.

Studentenvakbond

Voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVB), Sander Breur: „Zijlstra lost de problemen binnen het hoger beroepsonderwijs niet op met zijn nieuwe maatregelen. Als de staatssecretaris aankondigt dat hij landelijke toetsen gaat invoeren voor kernvakken, dan zien wij alweer veel nieuwe bureaucratische rompslomp op het hoger beroepsonderwijs neerdalen.

Er zijn ongeveer duizend opleidingen. Het wordt een gigantische klus om dat voor elkaar te krijgen. Bovendien wordt de docent op afstand gezet. Dat werkt niet echt motiverend.

Het valt ons op dat de staatssecretaris de maatregelen afkondigt voor álle hbo-opleidingen. Hij zegt er in feite mee dat alle hbo’s kwaliteitsproblemen hebben. Terwijl tot nu toe altijd werd gesteld dat de problemen alleen bij een aantal opleidingen speelden.”

ISO

Guy Hendricks, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg: „Op zich zijn de maatregelen die Zijlstra heeft afgekondigd een goed begin om de kwaliteit van het hoger beroepsonderwijs te verbeteren. Maar de staatssecretaris vergeet iets: Waarom verbetert hij de maatregelen niet om de interne klachtenafhandeling binnen onderwijsinstellingen te verbeteren. Dat is ook een belangrijke waarborg voor kwaliteit.

Bij Inholland, de hogeschool waar problemen waren met de kwaliteit van het onderwijs, is een aantal keer aan de bel getrokken. Alleen is nooit op die klachten ingegaan. Binnen het hbo kan ook de medezeggenschap worden verbeterd. Die is veel beperkter dan bij universiteiten. Ook dat is goed voor de onderwijskwaliteit.”