De Protestantse Theologische Universiteit (PThU) belegt donderdag en vrijdag in Doorn een cursus over Tim Keller, predikant van de Redeemer Presbyterian Church in New York. Initiatiefnemer is prof. dr. Nico den Bok, hoogleraar systematische theologie aan de PThU in Kampen. Hij maakte kennis met Keller toen hij predikant in Den Haag was en merkte dat diens „stevige, apologetische boodschap” aansluiting vond bij gemeenteleden.

Irritant

Aan de tweedaagse cursus op Hydepark nemen bijna uitsluitend predikanten deel. Wat vinden zij van Keller? Ds. P. L. de Jong uit Rotterdam noemt zich een „bewonderaar” van de New Yorkse predikant. „Maar vooral van zijn preken. Ik heb de indruk dat de hermeneutiek van Keller niet deugt. In zijn Schriftuitleg staat al bij voorbaat vast waar hij uitkomt.”

Volgens ds. I. de Graaf uit Zwaagwesteinde laat Keller zien „hoe je orthodox-gereformeerd kunt zijn én jonge generaties aanspreekt. Mijn vraag is alleen wat je precies met Tim Keller kunt in een Fries dorp met weinig hoog opgeleide mensen.”

Sommige cursisten vinden dat Keller wat betweterig overkomt. Ds. A. J. Bregman (Biddinghuizen): „Het irriteert me als hij stelt dat de Bijbel dit zegt en dat het hart van het Evangelie dat is.” Ook de enige vrouwelijke cursist, ds. C. Flim uit Hellevoetsluis, is wat „minder enthousiast” over de Amerikaanse predikant. „Ik heb vooral de indruk dat het boek ”In alle redelijkheid” mannelijke, jonge twintigers aanspreekt.”

Dan buigen de deelnemers zich over Kellers boek ”In alle redelijkheid. Christelijk geloof voor welwillende sceptici” (uitg. Van Wijnen, Franeker). Daarin bespreekt de predikant zeven van de meest voorkomende bezwaren tegen het christelijk geloof, zoals de vraag naar het lijden in de wereld en hoe een God van liefde mensen naar de hel kan sturen.

Eerst iets over de apologetische stijl van Keller, zegt prof. Den Bok. „Keller noemt het belangrijkste argument van een scepticus en zet daar andere argumenten tegenover. Hij wil niet-christenen winnen voor de waarheid. Dat is overigens een klassiek standpunt, dat je ook bij de kerkvaders en reformatoren vindt.”

Keller stelt dat alle twijfels over het christelijk geloof ook een vorm van geloof zijn. „Alle mensen gaan uit van een aantal alternatieve veronderstellingen over de werkelijkheid. Ook die kunnen niet bewezen worden. Dan lijken de twijfels over het christendom ook niet zo geweldig groot of onoverkomelijk meer.”

Zonde

De cursisten bespreken het hoofdstuk over het probleem van de zonde. „Voor Keller is zonde niet een kwestie van het overtreden van regeltjes of van een moraal waaraan je niet kunt voldoen”, licht prof. Den Bok toe. „Zonde is in wezen een relatieprobleem: we geven God niet de eerste plaats in ons leven. Als we ons vertrouwen stellen op iets uit de schepping, dan zal dat min of meer een verslavend effect hebben. Keller definieert afgoderij op een klassieke manier. Dezelfde grondgedachte komt ook bij Augustinus voor.”

„Mijn grote vraag”, reageert ds. Flim, „is waar de Heilige Geest bij Keller blijft. Of is die soms niet te beredeneren?”

Prof. Den Bok: „Keller spreekt inderdaad weinig expliciet over de Heilige Geest. Maar het wérk van de Geest komt wel aan de orde, bijvoorbeeld als hij over genade schrijft.”

Ds. De Graaf vraagt zich af of Keller er niet te veel vanuit gaat dat mensen vrij zijn om voor God te kiezen. „Wat wij een gebonden wil noemen, komt bij Keller in andere bewoordingen terug”, zegt prof. Den Bok. „Zo spreekt hij over zonde als een verslaving waar je niet vanaf kunt komen. De mens maakt niet op een bepaald moment een keuze voor God; er is een worsteling nodig.”