CDA wist dat het niet met PvdA hoefde
Het CDA wist al kort na de kamerverkiezingen dat het niet per se met de PvdA in zee hoefde. Prominente partijleden hadden zich al vergewist van de mogelijkheid van een alternatieve route.
Dat blijkt uit een reconstructie van de formatie die NRC Handelsblad zaterdag publiceerde. De krant meldt dat CDA-fractievoorzitter Verhagen direct na de verkiezingen van 22 januari zijn collega’s van VVD en D66 (Zalm en De Graaf), benaderde met de vraag of de deur voor een coalitie met het CDA op slot zat. Hij kreeg van Zalm te horen „mijn nee is nooit definitief.” Maar Verhagen kreeg wel meteen de waarschuwing mee dat als hij terug zou komen Zalm het CDA „helemaal zou uitkleden.” Verhagen was daar op dat moment echter al niet bang voor. Volgens hem zou de economische terugval wel eens zo hard kunnen gaan „dat er niets meer uit te kleden viel.”
Van De Graaf kreeg Verhagen te horen dat de deur dicht was, maar niet op slot. Hoewel de opvolger van De Graaf later steviger taal liet horen, wist de CDA-fractievoorzitter genoeg. „Een andere coalitie was niet langer uitgesloten”, vertelde hij het NRC.
PvdA-leider Bos is er volgens de krant steeds vanuit gegaan dat er geen alternatief bestond voor een CDA/PvdA-coalitie. Bos geloofde in het nee van D66 en ging ervan uit dat een herstart van de oude coalitie met de LPF ongeloofwaardig zou zijn, aldus de reconstructie.
Bos zegt dat het CDA probeerde hem de breker van het formatieoverleg te laten zijn. Dat lukte niet. „Ik denk dat ik ze teleurgesteld heb door mijn flexibiliteit. We hebben de formatie verloren, maar de breuk gewonnen”, aldus de PvdA’er.