Aanleiding daarvoor was de commotie die in 2000 ontstond door mediaberichten over het zogeheten Balkansyndroom. Onder militairen die zijn uitgezonden naar Kosovo of Bosnië zou leukemie vaker voorkomen, doordat ze stofdeeltjes met verarmd uranium uit antitankgranaten van de NAVO zouden hebben ingeademd. Het RIVM heeft zo’n eventueel oorzakelijk verband niet onderzocht, maar wel de relatie tussen deelname aan een Balkanmissie tussen 1993 en 2001 en het ontstaan van kanker.

De onderzoekers keken naar de gegevens van ruim 19.000 Balkanveteranen en meer dan 138.000 (oud-)militairen die wel op missie zijn geweest, maar niet op de Balkan. Ze zijn over een periode van vijftien jaar gevolgd. Volgens het RIVM blijkt dat Balkangangers „geen grotere kans” hebben om kanker te krijgen dan hun collega’s die daar niet waren.

De onderzoekers constateren dat zowel het aantal nieuwe gevallen van kanker als het aantal sterfgevallen tussen 1993 en 2008 onder de Balkanveteranen zelfs lager was dan onder de andere groep militairen.

De resultaten van het onderzoek komen volgens het RIVM overeen met die van vergelijkbare studies in Denemarken, Zweden en Italië. In 2005 concludeerde onderzoeksinstituut TNO al dat Nederlandse militairen amper zijn blootgesteld aan deeltjes verarmd uranium, dat licht radioactief is.

Volgens Defensie zijn in totaal 25.000 Nederlandse militairen tussen 1993 en 2001 op de Balkan geweest. Na die tijd waren daar nog eens zo’n 8000 Nederlanders actief.

Minister Hans Hillen (Defensie) is „voor alle betrokkenen” blij met de resultaten van het „grondige onderzoek” en de duidelijkheid die daardoor ontstaat.

Volgens de militaire bonden zou het goed zijn om het onderzoek over vijf jaar te herhalen om een compleet beeld te krijgen. „Mogelijk kunnen we het boek dan definitief sluiten”, zei AFMP-voorzitter Wim van den Burg. Hij ziet de uitkomsten als een geruststellende gedachte voor Balkanveteranen die bang zijn kanker te krijgen als gevolg van hun uitzending, al zegt de studie niets over een mogelijk verband tussen blootstelling aan verarmd uranium en leukemie.

Volgens ACOM-voorzitter Jan Kleian zouden de cijfers geen aanleiding tot ongerustheid moeten geven. „Maar ik zeg niet dat er niks aan de hand is.” Kleian wijst erop dat het onderzoek Balkanbreed is gedaan, terwijl sommige militairen juist ongerust zijn over hun verblijf op specifieke locaties, zoals in Potocari.