„Het kwam als een verrassing”, aldus de kersverse bisschop van Rotterdam, dinsdag bij de bijeenkomst in Zeist waarin hij als nieuwe bisschop van Rotterdam werd voorgesteld.

„Ik hoorde het zelf ook pas een paar weken geleden”, aldus Van den Hende, nu nog bisschop van Breda. Aan weigeren heeft hij niet gedacht. „Dit is het verlengde van je eerste ja-woord, als je priester wordt.” Van den Hende (47) is vijf jaar lang bestuurder in het bisdom Breda geweest. „Het is altijd weer een handicap als je die plek moet loslaten.”

Van den Hende, geboren in Groningen, werd in 1991 tot priester gewijd in zijn geboortestad. Hij werd in 2007 bisschop van Breda. Van den Hende volgde in het Brabantse bisdom bisschop Tiny Muskens op. In Rotterdam wordt hij de opvolger van Ad van Luyn, die eveneens in Groningen is geboren.

Van Luyn bestuurde het bisdom zeventien jaar lang. Van Luyn diende zijn ontslag op 10 augustus vorig jaar in, omdat hij die dag 75 jaar was geworden. Wanneer een bisschop die leeftijd bereikt, behoort hij volgens het kerkelijk recht van de Rooms-Katholieke Kerk zijn ontslag in te dienen. Het bisdom Rotterdam neemt op 18 juni afscheid van Van Luyn.

De Nederlandse bisschoppenconferentie krijgt door het vertrek van Van Luyn een nieuwe voorzitter. De bisschop van Rotterdam leidde de conferentie sinds het vertrek van kardinaal Ad Simonis als aartsbisschop van Utrecht eind 2007.

Van den Hende is de vijfde bisschop van Rotterdam, dat in 1956 werd opgericht. Hij is de jongste van de bisschoppen in Nederland. Van den Hende trad begin dit jaar in de rechtbank Middelburg op als getuige in een reeks voorlopige getuigenverhoren over een misbruikzaak binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Het slachtoffer van seksueel misbruik door een pastoor wil via de getuigenissen achterhalen of het bisdom Breda als werkgever van de pater aansprakelijk is en of het bisdom nalatig is geweest met het treffen van maatregelen om seksueel misbruik te voorkomen.

Van den Hende staat bekend als behoudende bisschop. Vorig jaar maakte hij een einde aan oecumenische vieringen die door protestanten binnen het bisdom Breda werden bezocht. Dat kwam hem op veel kritiek te staan. Het Vaticaan gaat nu een opvolger voor Van den Hende in Breda zoeken.

Stap

Van den Hende ziet zijn overstap naar Rotterdam als een „stap in geloof”. Dat zegt hij in een reactie op zijn benoeming. Van een priester en bisschop worden steeds weer nieuwe stappen gevraagd en dat is hem „op indringende manier” zichtbaar geworden, nu hij het verzoek van paus Benedictus XVI heeft aanvaard om naar Rotterdam over te stappen.

Wanneer je ergens als bisschop begint, is het een vereiste dat je de ontvangen herderlijke opdracht met heel je hart verricht, zegt Van den Hende. Daarom is het loslaten van de band met het bisdom Breda „een hele klus”, erkent de nieuwe bisschop van Rotterdam.

Bisschoppen

De Nederlandse bisschoppen zijn dankbaar voor en verheugd over de benoeming van Van den Hende. „De bisschoppen feliciteren hun collega, die thans bisschop is van Breda, met deze benoeming en kijken uit naar een voortzetting van de huidige goede samenwerking”, zo laat de bisschoppenconferentie weten.

„Wij kennen mgr. Van den Hende als een bescheiden en sympathieke man die met zeer veel toewijding, loyaliteit en betrokkenheid werkzaam is in zijn bisdom Breda. Wij zijn ervan overtuigd dat hij zijn dienstwerk voor de Heer en Zijn Kerk op een vruchtbare wijze zal voortzetten in het bisdom Rotterdam. Wij feliciteren het bisdom Rotterdam dan ook van harte met deze benoeming.”