Eigenlijk is het wonderlijk dat er nog geen officieel Rembrandt van Rijnpad bestaat, zegt Maarten de Boer van Stichting Rembrandt aan de Amstel. „Rembrandt wordt in de publieke ruimte van Amsterdam nauwelijks geëerd. Er is een Rembrandtplein – maar daar bevinden zich vooral horecagelegenheden. En Amsterdam-Nieuw-West heeft een Rembrandtpark. Dat is het wel zo’n beetje. Terwijl Rembrandt onze grootste schilder is.”

De Stichting Rembrandt aan de Amstel werd in 2009 opgericht om het Rembrandtpad te realiseren, een naar de schilder vernoemde wandelroute van zo’n 11 kilometer langs de Amstel. Het pad zelf hoeft niet aangelegd te worden, want dat bestaat na al die eeuwen nog steeds. Maar het is anoniem en de wandelaar wordt niet geïnformeerd over de wereldberoemde Hollandse meester in wiens voetsporen hij treedt.

Toch is het pad als Rembrandt-wandelroute niet helemaal onbekend. In 1998 verscheen ”Het landschap van Rembrandt. Wandelingen in en om Amsterdam” van Boudewijn Bakker, conservator van het Stadsarchief van Amsterdam. Daarin is Rembrandts wandeltocht langs de Amstel als vierde route opgenomen. Maar als praktische gids is deze vuistdikke uitgave minder geschikt.

In 2006 verscheen ter gelegenheid van het vierhonderdste geboortejaar van Rembrandt het veel handzamere boekje ”Op pad met Rembrandt” van de Engelse journalist Ken Wilkie en de Nederlandse fotograaf Eddy Posthuma de Boer. Hierin wordt het pad langs de Amstel uitgebreid beschreven en toegelicht. Posthuma de Boer maakte foto’s bij tekeningen die Rembrandt onderweg maakte.

Maarten de Boer, die tevens eigenaar is van galerie Weesperzijde aan de Amstel, sprak de fotograaf in 2008 tijdens een expositie van diens werk. „Hij vertelde dat hij het pad langs de Amstel verschillende keren had gelopen en stelde voor het het Rembrandtpad te noemen. Ik heb toen meteen een straatnaambordje laten maken en dat aan een lantaarnpaal langs het pad vastgemaakt. Het mocht natuurlijk niet blijven hangen, maar de gemeente waardeerde het initiatief wel. Een jaar later is de Stichting Rembrandt aan de Amstel opgericht met de bedoeling het Rembrandtpad te realiseren.”

Daar komt meer bij kijken dan het ophangen van straatnaambordjes. De Boer: „Op acht plekken die door Rembrandt in beeld zijn gebracht willen we informatiezuiltjes met QR-codes plaatsen die met een smartphone kunnen worden uitgelezen. De wandelaar krijgt op die manier informatie over de desbetreffende locatie en over wat Rembrandt daar deed. Daarnaast willen we de bestaande gids actualiseren en uitbreiden. Met de ANWB hebben we overleg om de route te markeren met speciale bordjes. Ten slotte willen we langs de route een aantal sculpturen neerzetten die iets met Rembrandt te maken hebben.”

Het eerste beeld werd afgelopen dinsdag voor het Amstel Hotel op het Professor Tulpplein geplaatst: ”De jonge Rembrandt” van beeldhouwer Wim van Hoorn (1908-1979). Van Hoorn maakte het in 1968 als vrij werk voor de herdenking van de 300e sterfdag van Rembrandt in 1969, maar het is nooit afgegoten. De mal kwam ergens in een kelder terecht. Een paar jaar geleden werd het beeld herontdekt door een vriendin van de weduwe van Van Hoorn. Omdat zij contacten had met Schiphol, kreeg zij het voor elkaar dat een afgietsel in de directiekamer van de luchthaven werd geplaatst. Schiphol deed vervolgens de vliegvelden Brisbane in Australië en JFK bij New York, waarmee de luchthaven een relatie heeft, een kopie cadeau. Toen de vriendin van Van Hoorns weduwe van het initiatief voor een Rembrandtpad hoorde, stelde ze voor ook een bronzen afgietsel aan het begin van de route neer te zetten. De Boer: „Het eerste in de openbare ruimte. Het staat pal voor de ingang van het Amstel Hotel, een veilige plek waar permanente bewaking is. De portier heeft al gezegd dat het ‘zijn’ beeldje is.”

De Boer vindt het belangrijk dat buurtbewoners erbij betrokken worden als er in de toekomst meer beelden op de route worden geplaatst. „De burgemeester van Ouder-Amstel heeft al toegezegd voor een beeld aan het eindpunt van de route te zullen zorgen. We moeten overigens nog uitzoeken waar precies Rembrandt in Ouderkerk rechtsomkeert maakte; waarschijnlijk rustte hij uit in een herberg.”

Ideeën voor sculpturen die een plek langs het pad kunnen krijgen heeft De Boer al. „In de bocht van de Amstel, halverwege Ouderkerk aan de Amstel, staat al een beeld van Rembrandt van Han Wezelaar. Dat gaat natuurlijk deel uitmaken van het pad. Maar bij de Omval bijvoorbeeld, vroeger een soort schiereiland aan de oostelijke oever van de Amstel, zou heel mooi het beeld ”De kus” van Jeroen Henneman kunnen worden geplaatst. Op deze plek tekende Rembrandt in 1645 de Omval, met op de voorgrond een verliefd paartje onder een oude wilgenboom.” Het beeld staat nu nog aan de Bijlmerdreef bij de Amsterdamse Poort in Zuidoost.

De Boer denkt dat de beelden –zowel bestaande als nieuwe– de komende tien tot twintig jaar langs de wandelroute kunnen worden geplaatst. „Op die manier krijgt het Rembrandtpad steeds meer vorm en komt tegelijkertijd een stuk cultuurgeschiedenis tot ontwikkeling. De eerste wandelaars zijn al voorbijgekomen.”