Dat zeiden algemeen directeur Cees Breederveld van het Nederlandse Rode Kruis en Thomas Bruning, algemeen secretaris van de journalistenvereniging NVJ, maandag in het Humanity House in Den Haag. Daar overhandigde oud-commandant der strijdkrachten Dick Berlijn als bestuurslid van het Rode Kruis het boek (Inleiding) Humanitair Oorlogsrecht aan de huidige hoogste Nederlandse militair, generaal Peter van Uhm. Het is het eerste Nederlandstalige boek sinds tientallen jaren over de regels die wereldwijd (zouden moeten) gelden tijdens gewapende conflicten.

Breederveld had geen precieze aantallen over het toenemende gevaar. Het gaat volgens hem om enkele ernstige incidenten per jaar terwijl dit voorheen nooit gebeurde. „Kennelijk neemt het respect voor de hulpverlening af”, zei hij. De meeste incidenten worden volgens hem achter de schermen afgehandeld. Als je dit in openheid doet, zal de agressor minder bereid zijn contact te houden, aldus Breederveld.

Bruning krijgt veel signalen van belaagde journalisten, vooral uit Arabische gebieden waar onlusten zijn uitgebroken tegen het regime. „Journalisten worden soms niet meer als neutraal en belangrijk persoon gezien om het verhaal te vertellen. Met een perskaart of camera zijn ze soms juist doelwit, van tegenstanders of geheime diensten.” Bruning is somber over die ontwikkelingen.

De rol van journalisten is bij conflicten belangrijk om de feiten op tafel te krijgen, benadrukte jurist en hoogleraar internationaal humanitair recht Liesbeth Zegveld. Het recht draait helemaal om feiten en is gediend bij zoveel mogelijk openheid, zei ze. Ze juicht het toe dat nabestaanden of betrokkenen rechtszaken beginnen over de kwestie. Ook dat dwingt tot openheid.