Omdat de Amerikanen het lichaam naar eigen zeggen op zee hebben ‘begraven’, ontbreekt elk tastbaar bewijs van de dood van America’s Most Wanted. Het duurde dan ook niet lang voordat de eerste complottheorieën rond de dood van Bin Laden de ronde deden.

Maar eigenlijk wilde ik het over iets heel anders hebben. De zeespiegel stijgt meer en sneller dan tot nu toe werd aangenomen, zo blijkt uit een recent onderzoek van de Arctische Raad. Wat heeft dat met Osama bin Laden te maken? Het feit dat het lichaam van Bin Laden in zee is geworpen, kan uiteraard niet verantwoordelijk worden gehouden voor de stijging van het zeewater.

Nee, het viel mij op dat nieuws over klimaatverandering en de gevolgen daarvan doorgaans met evenveel scepsis wordt ontvangen als het nieuws rond de dood van Bin Laden. Binnen de kortste keren staat er iemand op met een min of meer geloofwaardige theorie die het tegendeel bewijst. Niet zelden gaat het daarbij om het vermoeden van een kwaadaardige samenzwering.

De PVV, bijvoorbeeld, spreekt over een „klimaatcomplot” van „klimaatalarmisten” die „leugens verkopen” om burgers „angst aan te praten.” Dat het klimaat verandert, dat geloven ze bij de PVV wel. Maar dat wij mensen daarvoor verantwoordelijk zijn, gaat er bij de klimaatsceptici niet in.

Er zijn zelfs mensen die geloven dat het Amerikaanse leger het klimaat bewust beïnvloedt, om het te gebruiken als een nieuw massavernietigingswapen. De aardbeving in de Indische Oceaan in 2004 en die in Haïti in 2010 zouden volgens sommige complotdenkers zo zijn ontstaan. Ook overstromingen, droogtes, stormen en orkanen zouden als klimaatwapen kunnen worden ingezet.

Hoeven we ons dan helemaal geen zorgen te maken over de klimaatverandering? Omdat we er toch niets aan kunnen doen? Of omdat de opwarming van de aarde helemaal niet bestaat? In het noordpoolgebied zijn de veranderingen volgens het laatste rapport van de Arctische Raad onmiskenbaar. De temperatuur is er sinds 2005 ’s zomers hoger dan zij in de afgelopen 2000 jaar is geweest en is sinds 1980 twee keer zo hard gestegen als elders in de wereld.

Wat merken wij daarvan? Volgens de Arctische Raad zijn smeltende gletsjers en ijskappen verantwoordelijk voor meer dan 40 procent van de stijging van de zeespiegel tussen 2003 en 2008, veel meer dan voorheen werd gedacht. En dat blijft zo. In 2100 komt het zeewater naar verwachting tussen de 0,9 en de 1,6 meter hoger uit dan in 1990. Smeltend poolijs levert daaraan een belangrijke bijdrage. De potentiële gevolgen zijn groot. Dichtbevolkte kuststeden als New York en Sjanghai krijgen te maken met een toenemend risico van overstromingen.

De oplossing? Een forse reductie van de uitstoot van broeikasgassen, schrijven de onderzoekers. Liefst vandaag nog. „Klimaatbangmakerij”, waar de PVV zo voor vreest, of bittere noodzaak? Dat mag u zelf beslissen.

Een belangrijke bron van CO2-emissie is het gebruik van fossiele brandstoffen. Een reductie van de uitstoot van broeikasgassen is echter niet de enige reden om het gebruik van fossiele brandstoffen aan banden te leggen. Bij eenzelfde gebruik als nu raken de olie- en gasvoorraden over respectievelijk dertig en vijftig jaar op. De kolenvoorraad gaat nog wat langer mee (zo’n 200 jaar). Grondstoffenschaarste dreigt en vormt een potentiële splijtzwam, omdat de wereldvoorraad fossiele grondstoffen geografisch ongelijk is verdeeld. Een klein aantal (deels politiek instabiele) landen of regio’s beheerst een groot deel van de totale wereldproductie van fossiele brandstoffen. Andere, niet-producerende landen zijn voor hun energievoorziening, die vooral leunt op het gebruik van fossiele brandstoffen, afhankelijk van deze producerende landen. De stijging van de olieprijs, als gevolg van de onrusten in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, laat zien tot wat voor (economische) problemen dat kan leiden.

Wel of geen klimaatprobleem, op lange termijn staan we voor grote uitdagingen als gevolg van een dreigend tekort aan grondstoffen. We moeten onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in de toekomst daarom beperken. Dat is geen klimaathysterie maar bittere noodzaak.

De auteur is econoom bij Rabobank Nederland.