Aanslagmagnaat Zawahiri kroonprins Bin Laden
RIJSWIJK (ANP) – De dood van al-Qaedaleider Osama bin Laden heeft geleid tot veel speculatie over een opvolger. De Egyptische dokter Ayman al-Zawahiri, lang een figuur in de schaduw, wordt steeds meer gezien als een serieuze kandidaat. Dat zegt onder anderen de directeur van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, Leon Panetta. Ook al-Qaeda-aanhangers nemen zijn naam steeds vaker in de mond.
Zawahiri, de persoonlijke arts van Bin Laden, is al jaren de tweede man binnen al-Qaeda. Maar de geboren Egyptenaar wordt ook gezien als bedenker van veel aanslagen die de islamitische terreurgroep heeft gepleegd. Hij staat bekend als het werkelijke brein achter de aanslagen van 11 september 2001 op onder meer het World Trade Center in New York. Ook plande hij de aanslagen op de Egyptische ambassade in Pakistan (1995) en de Amerikaanse posten in Kenia en Tanzania (1998).
De mogelijke opvolger van Bin Laden werd op 19 juni 1951 geboren in een welgestelde, maar religieus en traditioneel ingestelde familie in een voorstad van Caïro. Op zijn vijftiende liet Zawahiri zich al in met fundamentalistische groepjes die de toenmalige linkse regering wilden islamiseren en die uiteindelijk in 1981 president Anwar al-Sadat zouden vermoorden. Zawahiri was daar niet direct bij betrokken. Toch kreeg hij problemen en na marteling en celstraf sloot hij zich in 1984 aan bij Osama bin Laden in de strijd tegen de Sovjet-Unie in Afghanistan. De strijders richtten in de nasleep van deze in februari 1989 gewonnen oorlog al-Qaeda op voor de strijd tegen ongelovigen elders in de wereld.
Ondanks zijn toewijding aan al-Qaeda lag het hart van Zawahiri in Egypte. Hij wilde het land omvormen tot een extreem islamitische staat. Vanaf 1993 streed hij tegen de toenmalige machthebbers van Egypte. Zo heeft hij mislukte aanslagen gepleegd op de voormalige Egyptische president Hosni Mubarak en een minister van Binnenlandse Zaken.
De aanslagen in de VS van 2001 waren Zawahiri’s bekroning op zijn terroristische werk. Daarna heeft hij nog veel beraamd en besproken in de bergen van Afghanistan en Pakistan, maar de regie leek hij niet meer te hebben.
Hoewel Zawahiri niet zo charismatisch is als Bin Laden en zeer ouderwets en schoolmeesterachtig spreekt, lijkt zijn populariteit volgens onder meer Panetta de afgelopen week toe te nemen. Vooral zijn ervaring in het plannen van aanslagen wekt bewondering op bij de islamitische extremisten. Ook zijn vriendschap met Bin Laden lijkt voor Zawahiri te pleiten.
