Egypte lijkt Israël te laten vallen
CAÏRO – Egypte haalt de banden met de Arabische wereld weer aan. Saudi-Arabië en Iran komen wat dichterbij. En Hamas en Fatah doen zaken onder toeziend oog van Egypte. Door de nieuwe positie van Egypte zal Israël verder alleen komen te staan.
De voormalige Egyptische president Mubarak was niet alleen een vriend van de heersers in de Arabische Golf, hij was ook een essentieel onderdeel van de Arabische politieke architectuur tijdens de drie decennia dat hij aan de macht was.
Hij stelde de standaard op van de Arabische benadering in het Israëlisch-Palestijns conflict en gaf zijn steun aan Saudi-Arabië en andere Golfstaten in de koude oorlog met Iran. Nu Mubarak van het toneel is verdwenen, maken de Golfstaten zich zorgen over het nieuwe buitenlands beleid van Egypte.
Twee maanden geleden al liet de regerende militaire raad in Egypte twee Iraanse oorlogsschepen het Suezkanaal passeren, ondanks heftige bezwaren van Israël en irritatie in Washington. Een eerste teken dat het nieuwe Egypte een andere buitenlandse politieke koers zou gaan varen.
De Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, Nabil El-Arabi, zei eerder deze maand dat Egypte klaar is om de banden met Iran herstellen. Deze werden verbroken nadat Egypte, onder president Sadat, een vredesverdrag had gesloten met Israël.
Nu wil de Egyptische minister van Energie het akkoord over de omstreden lage gasprijs met Israël openbreken. En deze week heeft de Egyptische overheid de bewegingsvrijheid van Palestijnen, in de door Hamas gedomineerde Gazastrook, versoepeld door de grens met Gaza bij Rafah open te zetten.
Het zijn allemaal tekenen van een verschuiving van het beleid van het Westen richting de Arabische wereld. Al decennialang bepaalt het buitenlandse beleid van Caïro ook de koers van de meeste andere Arabische hoofdsteden.
Tijdens zijn bezoek aan de Golf van deze week verdedigde de Egyptische minister-president Essam Sharaf de nieuwe Iranpolitiek van zijn land. „Iran is een land zoals alle andere”, aldus de Egyptische premier. „De veiligheid van de Golfstaten is onderdeel van de eigen nationale veiligheid in Egypte.”
Ondanks de toenemende spanningen heeft Israël gezegd te willen bouwen aan constructieve banden met het nieuwe Egypte van na de revolutie. Die spanningen werden de afgelopen weken veroorzaakt door nogal negatieve Israëlische reacties op de Egyptische revolutie en hun onverbloemde verdediging van het Mubarakregime.
Israël heeft via de diplomatieke kanalen al meermalen bij de Egyptische ambassade in Tel Aviv geprotesteerd tegen wat het noemt anti-Israëlische uitspraken in de Egyptische media. Een voorbeeld daarvan zijn de uitlatingen van vicepremier Yehia El-Gamal over Israëlische „vingers in de pap” van het Koptisch-islamitische conflict. Dit soort uitlatingen heeft geleid tot scherpe protesten van Israël.
Toch is Israël zeer gretig om bruggen te bouwen met de nieuwe machthebbers in Caïro. Gedurende de afgelopen vijf weken hebben ongeveer vijf Israëlische delegaties Caïro bezocht voor overleg met de nieuwe regering.
De Israëlische delegaties vroegen steeds naar de toekomst van de onderlinge betrekkingen. Egypte heeft steeds gezegd de banden met Israël te willen voortzetten. Ook private overeenkomsten tussen bedrijven uit beide landen zal Caïro niet langer blokkeren.
Als een teken van goede wil heeft Israël enkele concessies gedaan. Het land staat bijvoorbeeld militaire aanwezigheid toe langs de grenzen.
Studenten uit Caïro eisten deze week in een demonstratie het einde aan de genormaliseerde betrekkingen met Israël.
Op zijn beurt verspreidt Israëls ambassade in Caïro via Twitter Israëlisch nieuws in het Arabisch. Het zal echter de oplaaiende anti-Israëlische gevoelens niet tegengaan.