Aan de vooravond van de zaligverklaring van de voormalige paus ontkomt niemand in Rome aan het portret van Johannes Paulus II. Natuurlijk is hij overal aanwezig in en rond Vaticaanstad. Zo hangt op het Sint-Pietersplein onder andere een reusachtig doek.

Johannes Paulus II staart je ook aan vanaf het openbaarvervoerskaartje, vanaf dekseltjes van de rozenkrans, op kalenders voor 2012 en alles wat bedrukt kan worden in souvenirwinkels. De gemeente Rome heeft duizenden billboards opgehangen en het centraal station in de hoofdstad krijgt een pauselijk standbeeld voor de deur. Bijna elk dagblad –ook het linkse la Repubblica– kwam vandaag met een kleurenmagazine annex hagiografie.

Rome is dus zes jaar terug in de tijd. Begin april 2005 stierf Johannes Paulus II op 84-jarige leeftijd. In de weken daarna werd de stad overlopen door pelgrims en ‘fans’. Zo’n 3,5 miljoen mensen kwamen rond de begrafenis van de paus naar Rome. Zo veel mensen komen er niet af op de zaligverklaring van de kerkvorst, zondag op het Sint-Pietersplein, maar voor zeker 1 miljoen mensen leiden toch alle wegen naar Rome.

De Rooms-Katholieke Kerk kent het gebruik om stervelingen die een rechtschapen leven hebben geleid na hun dood zalig –het voorstadium van heilig– te verklaren, waarna verering mogelijk is. Men gaat ervan uit dat zaligen en heiligen door voorspraak bij God invloed kunnen hebben op het leven op aarde. Op de Romeinse heiligenkalender figureren duizenden heiligen en zaligen. Johannes Paulus II zelf heeft er alles aan gedaan om zo veel mogelijk voorbeeldfiguren –dat waren zaligen en heiligen in zijn ogen ook– te creëren. Bijna 1800 mensen werden verheven tot het hemels altaar, zoals de uitdrukking luidt.

De kans om officieel vereerd te worden, is niet voor alle rechtschapenen weggelegd. Populaire personen hebben het tij mee omdat hun dossiers omvangrijk zijn, snel bij het Vaticaan worden ingediend en ze meestal sympathisanten in de beoordelingscommissies hebben. Zo had Moeder Teresa een sterke ‘fanbasis’. Bij haar zaligverklaring werd voor het eerst gebroken met het gebruik om het ‘zaligmakingsproces’ vijf jaar na de dood van de kandidaat te beginnen. Daardoor werd de Albanese non in 2003, zes jaar na haar dood, zalig verklaard. Vrijwel identiek is het proces rond de zaligverklaring van de Poolse paus.

Om een ultiem teken van zaligheid te krijgen, is een medisch wonder noodzakelijk. Gelukkig heeft een non daarvoor gezorgd. Marie Simon Pierre leed vier jaar aan parkinson, dezelfde ziekte die de vroegere paus had, toen zij in gebed en „op voorspraak van de kerkvorst” exact twee maanden na de dood van Johannes Paulus II genezen zou zijn.

De zaligverklaring van de vroegere kerkvorst hing al lang in de lucht. De zogeheten ”kritische massa” (aanhang) van de voormalige paus heeft zo’n omvang bereikt dat het moeilijk is het volksverlangen in te dammen. Al bij de begrafenis van de paus waren de spreekkoren ”Direct heilig verklaren” overheersend.

Binnen de Rooms-Katholieke Kerk is er weinig op het voormalige kerkhoofd af te dingen. De enige kritische noot komt van de seculiere pers, die erop wijst dat de paus niets heeft gedaan om het sluimerende pedofilieprobleem binnen de kerk op te lossen.

Huidig paus Benedictus XVI was 25 jaar lang naaste medewerker van Johannes Paulus II. Hij kan niets tegen zijn voorganger inbrengen. Ook wil hij de massa niet voor het hoofd stoten. Daarbij: de zaligverklaring geeft ook de continuïteit van zijn eigen pausschap aan.