Jonathan Goldberg is leider van de Israëlische tak van de internationale zendingsorganisatie Operatie Mobilisatie (OM). De afgelopen twee weken verbleef hij in Nederland, om banden aan te halen, contacten te leggen en een aantal spreekbeurten te verzorgen.

De ontmoeting heeft plaats in Drachten. De 47-jarige Israëliër komt juist terug van Bethel, de megakerk van de vrije baptistengemeente ter plaatse, waar hij een gesprek had met voorganger Orlando Bottenbley. Zelf is hij, met zijn gezin, aangesloten bij een Messiaanse ”brethren”-gemeente in Haifa. „Maar zó groot is ons kerkgebouw niet.”

Goldberg werd geboren in Amerika, in een Messiasbelijdend gezin. Bijna zijn leven lang woont hij echter al in Israël. „Toen ik twee was, zijn mijn vader en moeder naar Israël geëmigreerd.” Zijn vader is van Joodse komaf, zijn moeder is een Britse.

Volgens de orthodox-Joodse traditie bent u dus geen Jood.

„Dat klopt. Niet langs de moederlijke lijn. Maar in Bijbelse zin mag ik mezelf zeker een Jood noemen.”

In 1994 traden hij en zijn vrouw in dienst van Operatie Mobilisatie. Zo’n twee jaar werkten zij vervolgens in Oezbekistan. „Waar we nog altijd profijt van hebben. In Oezbekistan leerden we Russisch, en in Israël wonen vele Russischsprekende immigranten.”

Sinds 1996 is Israël hun werkterrein. OM heeft er een kantoor in Haifa.

Velen zullen OM vooral associëren met de grote zendingsschepen, de Logos Hope en, eerder, de Doulos.

„Voor de meeste mensen staat OM gelijk aan de zendingsschepen, ja. Maar dat is OM zeker niet alleen. In Israël zijn we op andere manieren actief. We zenden zelf werkers uit om het Evangelie te verspreiden, maar ondersteunen bijvoorbeeld ook plaatselijke gemeenten. Steeds vanuit de gedachte: Als je Israël werkelijk liefhebt, wil je het vertellen over Jezus, de Messias.”

Daarbij onderscheiden we twee evangelisatiemethoden. Kortetermijnevangelisatie, met een –laat ik zeggen– agressief, confronterend karakter. Je gaat de straat op, of van deur tot deur. Daarnaast langetermijnevangelisatie: je probeert relaties op te bouwen, contacten te leggen, en zo belangstelling te wekken voor de boodschap van het Evangelie.”

Met een glimlach: „Maar wat de zendingsschepen betreft: ik zou het nog niet eens zo verkeerd vinden als een van de OM-schepen in een Israëlische haven zou aanleggen.”

Dat moet u uitleggen.

„Ik bedoel dit. De focus van de zendingsschepen ligt nu op de moslimwereld, op de Arabische landen. En zeker, juist in gesloten landen bereiken we op die manier mensen met het Woord, met lectuur, die anders niet te bereiken zouden zijn. Maar ik denk wel eens: als we nu eens zouden beginnen bij Israël? En Israël vervolgens tot bekering zou komen? Wat zal dát voor effect hebben op de moslimwereld!

Ik geloof dat Israël ooit door God apart is gezet om een licht voor de volken te zijn. Het heeft die roeping verzaakt. Het zou wat zijn als de christenen uit de heidenvolken Israël tot jaloersheid zouden verwekken, en de Joden hun harten tot Jezus zouden wenden. Paulus zegt in Romeinen 11: „En indien hun val de rijkdom is der wereld, en hun vermindering de rijkdom der heidenen, hoeveel te meer hun volheid!””

Vraag is natuurlijk of grote zendingsschepen hier het geëigende middel toe zijn.

„Natuurlijk kun je je dat afvragen. Maar het gaat me vooral om de principiële vraag: Waar ligt de focus van de zending in het algemeen, en waar zou die moeten liggen? Mijns inziens is Israël de sleutel.”

In hoeverre zag u in de afgelopen vijftien jaar vrucht op uw werk in Israël?

„De kerk in Israël groeit. Niet zozeer als gevolg van straatevangelisatie. Wel door middel van relaties. Waar ik altijd bij zeg: zelfs als mensen er geen enkele blijk van geven geïnteresseerd te zijn in de boodschap van het Evangelie, ze hebben het op dat moment wel gehoord. En het zou maar zo kunnen zijn dat als zij het een hele tijd later nog eens horen, ze terugdenken aan die eerste ontmoeting met jou – en alsnog geïnteresseerd raken.”

Schattingen met betrekking tot het aantal Messiasbelijdende Joden in Israël lopen uiteen van 5000 tot 10.000 – en soms nog veel meer. Hoe hoog schat u het?

„Tienduizend is denk ik te weinig. Ik denk toch zo’n 15.000, als ik naar het aantal gemeenten kijk. Al zijn dat ook weer niet allemaal Messiasbelijdende Joden.”

In hoeverre is het voor Joden, of breder: Israëliërs, gemakkelijker om (orthodoxe) Joden met het Evangelie te bereiken dan voor niet-Joden?

„Ik geloof in een tweesporenbenadering: door Joden en door niet-Joden. Ik zal een voorbeeld geven. Een poosje terug zat ik met een evangelistenechtpaar uit Texas in een hamburgerrestaurant. Hij was een heel gedreven evangelist, die iedereen zomaar aansprak. Op een gegeven moment kwam de ober, en de evangelist vroeg aan die jongen: „How can we pray for you?”, oftewel: Hoe kunnen we voor je bidden? De jongen verstond het eerst niet, hij dacht dat hem gevraagd werd: Hoe kunnen we voor je betalen (pay)? Maar vervolgens vertelde hij het een en ander, over de problemen die hij had met zijn vriendin enzovoort.

Kijk, die vraag had ik, als Israëli, hem nooit, nóóit gesteld. Dat doe je gewoon niet. Maar deze evangelist vroeg het wel. En toen we wegliepen, kwam op een gegeven moment die jongen ons achterop, en zei: „Weet u, er is nog nooit iemand geweest die me deze vraag heeft gesteld. Dat heeft me geraakt.””

Toch wordt wel gezegd dat met name orthodoxe Joden bijzonder moeilijk te benaderen zijn door gojim, (christenen uit de) heidenen.

„Maar niet alleen door hen. Eigenlijk kun je de Joodse orthodoxie vergelijken met een cult, met sekten. Een rabbi heeft alle touwtjes in handen, de groep heeft zijn eigen gewoonten, leden volgen de leider kritiekloos. Zij zitten vast, zijn gevangen in een zeer diepe geestelijke duisternis.”

Dat is fors uitgedrukt.

„Toch is het waar. Absoluut. En daarom is het zo nodig dat ze kennis krijgen aan de Messias, aan Jezus Christus. Hij alleen is het Licht der wereld.

Overigens geldt die geestelijke duisternis, die leegte, álle niet-gelovigen. Niet alleen orthodoxe Joden.”

Christenen uit de heidenen zouden Joden tot jaloersheid moeten verwekken, zegt u. De tweede Gazavloot die eind volgende maand weer richting Israël stevent en waaraan ook christenen deelnemen, zal daaraan niet echt bijdragen.

„Steeds meer christenen weten zich meer verbonden met de Palestijnen, als de zogenaamde underdog, dan met Israël. Als officier in het Israëlische leger weet ik waar ik over praat. Ik weet ook dat wát Israël ook doet om de Palestijnen tegemoet te komen, zij nooit een Joodse staat in het Midden-Oosten zullen accepteren.”

Hoe ziet u Israëls toekomst?

„Bijbels gezien, zie ik twee lijnen, twee wetten eigenlijk. Deuteronomium 32 en Leviticus 26 enerzijds: God is een jaloers God, en als Israël –het volk waarmee Hij een verbond heeft gesloten– zich niet bekeert, zal Hij het straffen. Anderzijds Ezechiël 36: Gods onverdiende genade. Israël hééft toekomst.”

In dit verband: ds. Bottenbley trok begin dit jaar de aandacht met zijn uitspraak dat hij Christus’ wederkomst binnen 25 jaar verwacht.

„Dat hoort u mij niet zeggen. Als het daarover gaat, is mijn boodschap aan voorgangers: Draag er zorg voor dat uw mensen straks olie in hun lampen hebben.”

OM Israël

Voor Operatie Mobilisatie (OM) Israël zijn op dit moment in totaal 55 personen actief, aldus Douwe Scheepsma, woordvoerder van OM-Nederland (gevestigd in Emmeloord). Van dit totaal zijn 15 werkers van Israëlische komaf. In heel Israël zijn gezinnen werkzaam.

OM Israël, voornamelijk gevestigd in Haifa, heeft als visie geformuleerd: „Door middel van een relatie met Jezus beogen we de Grote Opdracht uit te voeren onder het Joodse volk en alle andere bevolkingsgroepen in het land Israël.”

OM is met meer dan 5600 werkers, onder wie 130 Nederlanders, actief in 110 landen en op de Logos Hope.

www.nl.om.org