Al jaren zoemt rond dat deze veilingen worden gedomineerd door handelaren die via onderlinge afspraken de prijs voor de verkopende partij tijdens de echte veiling laag houden en zelf met de winst aan de haal gaan door een ‘naveiling’ te houden. De prijzen die verkopers ontvangen zou daardoor 10 tot 25 procent lager liggen dan zou moeten.

De NMa begon op basis van gegevens van de Belastingdienst een onderzoek. De vijftien verdachten vormen het topje van de ijsberg. „In het onderzoek is de NMa de namen van enkele honderden handelaren tegengekomen die mogelijk hebben deelgenomen aan de kartelafspraken”, aldus NMa. Het zou gaan om zeker vijfhonderd handelaren.

NHG-voorman Karel Schiffer stelt dat zijn organisatie, die garant staat voor de restschuld bij een gedwongen verkoop, in hoge mate is gedupeerd door gemanipuleerde veilingen. „Elke euro te weinig voor een woning, is een euro extra schade voor ons.”

Het aantal gedwongen huizenverkopen in Nederland loopt gestaag op. In de eerste drie maanden van dit jaar waren dat er ruim achthonderd, tegen iets meer dan tweeduizend in heel 2010, zo blijkt uit cijfers van het Kadaster. „Het heeft ons miljoenen gekost”, aldus Schiffer.

In samenwerking met de banken en notarissen is eind 2009 een begin gemaakt met het opzetten van regioveilingen. Daar komen tijdens één zitting meerdere panden tegelijk in de verkoop. Er komen dan ook meer mensen op af. „Dat initiatief begint nu vruchten af te werpen”, zegt voorzitter Robert Salomons van de Federatie van Regioveilingen. „De regels over hoe zo’n veiling wordt geleid zijn vrij strak en we zien ook verbetering in de opbrengsten.”

De Consumentenbond is niet verbaasd over de verdenkingen van de NMa en ziet wel wat in internetveilingen waardoor meer particulieren kunnen meebieden dan nu. Dit is ook een van de opties in een aanhangig wetsvoorstel dat beoogt verbeteringen aan te brengen bij de executieveilingen.

Ook de Nederlandse Vereniging voor Makelaars (NVM) pleit voor modernisering van de veilingen. „Prijsafspraken mogen niet. Die veilingen moeten veel transparanter”, aldus een woordvoerder. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) vindt het van belang dat een veiling een zo hoog mogelijke prijs oplevert. „Hiermee wordt een eventuele restschuld beperkt.”

Volgens de Vereniging Eigen Huis verpesten malafide handelaren de markt. „Huizen worden gewoon drie keer verkocht. Eerst op de officiële veiling, dan op de ‘naveiling’ en vervolgens worden ze opgeknapt en doorverkocht”, zei Hans André de la Porte.”

Bovendien vindt hij het heel zuur dat dit juist een groep mensen treft die er toch al slecht voorstaat. „Een executieverkoop is een laatste redmiddel en dat is al naar. Het is dan nog vervelender dat de handel daar munt uit slaat.”