Koninginnedag 2011 zal er een worden zoals voorgaande jaren: eerst brengt de koningin een bezoek aan een kleinere kern, in dit geval het witte stadje Thorn, daarna gaat zij naar de paardenstad Weert.

In beide plaatsen wil zij Koninginnedag meemaken zoals hij er altijd wordt gevierd. Die belofte wordt natuurlijk gedaan, maar in de praktijk halen de gemeenten alles uit de kast om een mooi programma in elkaar te zetten en ook de Oranjeverenigingen uit andere kernen in dezelfde gemeenten presenteren zich in Thorn en Weert.

In Thorn ligt het accent op de rijke geschiedenis van het stadje. Thorn is ontstaan rond een benedictijner abdij die rond 990 is gesticht. Dat klooster groeide uit tot een welvarend wereldlijk stift –een soort klooster– en een vorstendom, het abdijvorstendom Thorn. „De vorstin-abdis had hier een groot paleis. Acht eeuwen lang hadden vrouwen het hier voor het zeggen”, zegt stadsgids Angela Scheepers.

Een stift is een kloostergemeenschap met wereldlijke elementen. „De meisjes moesten van hoge adel zijn. Er werd gecontroleerd of hun voorgeslacht ook van adel was geweest. Toch zaten de dames niet vast aan een gelofte. Ze mochten trouwen.”

Scheepers wijst op de grote woningen in de stad. „De meisjes woonden in eigen huizen, met personeel.”

Die tijd is voorbij. Het klooster en het paleis zijn er niet meer. De adellijke dames zijn evenmin terug te vinden: „Halverwege vorige eeuw zou alleen prinses Juliana nog hebben kunnen voldoen aan de eisen van adelijkheid om toe te treden.”

Het stadje behield wel zijn statige en historische uitstraling. Dat komt door de mooie, grote kerk, maar vooral ook door de witte huizen die Thorn kenmerken.

De komst van Franse troepen in 1794 zorgde ervoor dat het stadje van kleur verschoot. De Fransen ontnamen Thorn zijn positie als vorstendom. Er kwam een einde aan een periode van welvaart. De inwoners moesten met het vertrek van het stift overschakelen op landbouw. Daarvoor dienden de huizen te worden verbouwd. „Daarnaast gingen de Fransen belasting heffen op het aantal vierkante meters raam van een woning en dus pasten de inwoners de ramen aan of metselden ze die dicht”, vertelt Scheepers. Om de aanpassingen en ook de armoede te verbergen, schilderden veel inwoners van Thorn hun huizen wit met kalk.

Dat alles zal koningin Beatrix ook verteld worden tijdens haar ronde door het stadje, dat zij op Koninginnedag van 10.00 tot 11.00 uur bezoekt.

De koningin komt aan bij het ”Monument voor de muziek”. Thorn heeft namelijk twee harmonieën van hoog niveau, zegt Scheerpers. „Er is hier lang geleden een splitsing geweest van de harmonie. De koster van de kerk wilde op zondagmiddag gaan spelen en dansmuziek uitvoeren. Daar was de pastoor het niet mee een eens. De volgers van de pastoor gingen de geiten heten, die van de koster de bokken. Elk met hun eigen muziekvereniging. De ruzie verdeelde de samenleving. ‘Geiten’ gingen niet naar een bakkerswinkel die van een ‘bok’ was en andersom. Tussen mensen uit beide groepen werden er lang geen huwelijken gesloten. De laatste tijd is dat wat aan het veranderen. Beide harmonieën musiceerden tegen elkaar op. Vandaar dat ze tot op de dag van vandaag zo’n hoog niveau weten te behalen.”

Vanaf het monument voert de wandeling, tegen de klok in, rond de kerk. De koninklijke familie is gewaarschuwd voor de bestrating. Die bestaat in Thorn uit rivierkeien: niet geschikt voor de hoge hakken waar onder anderen prinses Mabel op Koninginnedag graag mee verschijnt.

Wat krijgt de koningin tijdens de wandeling te zien in Thorn? Een valkenier laat roofvogels over de hoofden van de hoge gasten scheren. „Jagen met valken is een oude traditie waar ook de stiftdames zich mee bezighielden.” Er is veel muziek van kinderen, koren en muzikanten. De koningin krijgt ook een tinnen munt aangeboden die speciaal voor Koninginnedag is gemaakt. De bekende kinderspelen ontbreken niet, al zal er niet aan zaklopen en koekhappen worden gedaan, zeggen de organisatoren.

De voorbereidingen in Thorn zijn vergevorderd. Beveiligingscamera’s zijn inmiddels opgehangen. De komende dagen wordt het stadje verder aangekleed. In Weert is het niet anders.

Weert zoekt in zijn programma aansluiting bij een van de hobby’s van koningin Beatrix: paarden. De gemeente wil uitgroeien tot de paardenregio van Nederland. Veel (top)ruiters komen ervandaan en er zijn veel maneges en paardenhouderijen. In het Stadspark zullen ruiters en paardenfokkers hun kunsten aan de koninklijke familie laten zien.

Verder presenteren zich er de schutterijen, vendelzwaaiers en sporters. Weert wil ook laten zien dat het een onderwijsstad is. Zo is de Koninklijke Militaire School, voor de opleiding van onderofficieren van de landmacht, er gevestigd.

Muziek, cultuur en dans zullen ook deze Koninginnedag een stempel drukken op het programma. Hoe later op de dag hoe harder de muziek, lijkt de lijn te zijn.

Weert doet er alles aan om zich te promoten. Naast de website www.koninginnedag2011.nl worden nog andere middelen ingezet: mensen kunnen op de hoogte blijven via Twitter, Hyves, YouTube en Facebook En in Thorn en Weert is het ook mogelijk om zich voor één dag aan te melden op Burgernet, om per sms informatie te krijgen over bijvoorbeeld een vermist kind. Aan alles is gedacht. Nu het Oranjezonnetje nog.