Positief hieraan is dat er ook buiten de kerken nog het besef leeft dat het bij deze gedenkdagen om andere dingen gaat dan het beschilderen van eieren, het ontsteken van vreugdevuren en het genieten van het mooie weer. Pasen stelt inderdaad de kwestie van vergelden of vergeven centraal.

Voor mensen is het eigenlijk een onoplosbaar probleem. Vergelden zit ons in het bloed en echt vergeven kunnen we nauwelijks. Wie werkelijk geleden heeft onder het kwaad dat een ander heeft aangedaan, weet hoe moeilijk het is te vergeven. Wanneer mensen in staat zijn hun medemens te vergeven, stijgen ze boven zichzelf uit. Waarbij moet worden aangetekend dat vergeven en vergeten niet synoniem zijn. Er blijft vaak een nare herinnering hangen.

Wie eerlijk de situatie onder ogen ziet, moet erkennen dat mensen van zichzelf grote moeite om hebben te vergeven. Vergelding kan ook heel gemakkelijk overgaan in wraakoefening. Gaat het bij vergelden vooral om het betalen van de schuld die de kwaaddoener met zijn misdaad heeft opgebouwd, bij wraak krijgt het slachtoffer genoegdoening.

Mensen die geleden hebben onder het kwaad van hun medemens, voelen vaak een onweerstaanbare drang om de boosaard betaald te zetten. Terwijl zij diep in hun hart weten dat daarmee de pijn van het geleden onrecht niet wordt weggenomen. De Engelse filosoof Francis Bacon schreef: „Wie op wraak zint, houdt zijn eigen wonden open.” Wraak mag dan als honing in de mond smaken, het is vergif in het hart.

Ondanks deze wetenschap blijken mensen niet aan deze dwangmatige behoefte tot wraakoefening te ontkomen. Goed te doen tegenover kwaad is menselijk gesproken onmogelijk.

Vergelden of vergeven? Om dat grote vraagstuk ging het bij het kruis van Golgotha. De Zoon des mensen droeg de straf van de zonden van mensen om aan Gods gerechtigheid te voldoen. Terwijl Hij Zelf zondeloos was, nam hij de last van Gods toorn op Zich. Ondraaglijk lijden wilde Hij dragen, om verzoening te vinden voor vijanden.

Tegelijk bad de Heiland daar voor deze vijandige zondaren. Geen mens kan zich echt een voorstelling maken van hetgeen Jezus Christus daar leed en deed. Terwijl Zijn kruis werd opgericht, smeekte Hij Zijn Vader: „Vergeef het hun, zij weten niet wat zij doen.” Dat gebed sprak hij niet achteraf, na het geleden leed enigzins te hebben verwerkt. Hij vroeg vergeving voor Zijn kwaaddoeners, terwijl zij de spijkers in Zijn handen en voeten dreven en het bloed opspatte.

Moderne theologen en niet-christenen zien in Jezus Christus niet zozoeer Gods Zoon, maar vooral een goed een inspirerend voorbeeld. En het is zeker waar dat Zijn handel en wandel een voorbeeld zijn. Maar wie werkelijk de boodschap van Goede Vrijdag en Pasen tot zich door laat dringen, beseft dat de Heere Jezus een bovenmenselijke weg ging voor kwaadwillende mensen en zo het dilemma van vergelden of vergeven oploste.