The Gospel Trail begint op de Berg van de Afgrond in Nazareth (zie kader) en eindigt in Kapernaüm aan het Meer van Galilea. Mensen die de hele route willen lopen, kunnen daar gerust drie à vier dagen voor uittrekken.

Het Evangeliepad voert door een heuvelachtig landschap en loopt overwegend af, want de Galilese binnenzee ligt ruim 200 meter beneden de zeespiegel. Het grootste deel van het spoor is onverhard. De breedte varieert van een 0,5 meter tot 3 meter. Hier en daar steken de wandelaars een drukke weg over.

Het wandelpad biedt mensen de kans de omgeving te zien waar Jezus en Zijn discipelen vertoefden. Geïnteresseerde reizigers kunnen ook zijpaden inslaan, die naar belangrijke Bijbelse plaatsen leiden. Het gaat dan bijvoorbeeld om Kana, de berg Tabor (Berg der Verheerlijking), de Berg van de Zaligsprekingen en Chorazin.

Voor wie de complete route te lang vindt, is er de mogelijkheid deze gedeeltelijk te wandelen. Het ministerie verwacht dat vooral het laatste stuk langs het Meer van Galilea bij toeristen en pelgrims in de smaak zal vallen.

De voorbereidingen voor de Gospel Trail begonnen eigenlijk al twaalf jaar geleden, vertelt projectdirecteur Amir Moran van het ministerie van Toerisme. Het idee was een wandelpad aan te leggen tussen Nazareth en het Meer van Galilea, langs plaatsen die voor christenen belangrijk zijn.

Het plan kwam destijds niet van de grond. In 2000 brak de intifada (Palestijnse Opstand) uit. Ook in de Arabische dorpen in Galiléa was er sprake van gewelddadigheden.

Zo’n vijf jaar geleden besloot het ministerie het project te hervatten. Moran: „We hebben vervolgens naar alle aspecten gekeken: cultuurgoed, toerisme, milieu, veiligheid. Ook vroegen we deskundigen om advies. Dat is de belangrijkste reden waarom het zo lang duurde.”

Het Evangeliepad loopt door een „ingewikkeld” gebied. Zo voert het over land dat eigendom is van particulieren. „Ik moest met de eigenaars gaan praten om hun toestemming te verkrijgen: zij hebben wettelijk de mogelijkheid de route af te sluiten. En: er wonen niet alleen christenen in Galilea, maar ook moslims en Joden.”

In islamitische dorpen zeiden ze eerst: Dit is geen goed idee, aldus de projectleider. „Maar toen ik hun over de voordelen vertelde, veranderden ze van gedachten. Ik geloof niet dat er de afgelopen jaren nog bezwaren bestonden. Er zijn overigens ook extremistische Joden die niet veel ophebben met het project.”

Moran voerde ook gesprekken met de leiders van orthodoxe en rooms-katholieke kerken. „Zij reageerden erg positief op het idee. We hebben hun adviezen over de route ter harte genomen. Aanvankelijk waren we bijvoorbeeld van plan om die tussen Tabgha en Kapernaüm langs het water te laten lopen. Maar zij vroegen ons het terrein tussen de kerken en het water vrij te houden. Het pad gaat dus voor de kerken langs.”

The Gospel Trail, of een deel ervan, kan ook worden volbracht door niet-geoefende wandelaars, zegt hij. „Het is een prettige route, bestemd voor zowel jongeren als ouderen. Het pad is geschikt voor, laat ik zeggen, mensen met normale wandelmogelijkheden – overigens niet voor mensen die slecht ter been zijn. Maar deelnemers hoeven geen sportbeoefenaars te zijn.”

De projectleider vertelt dat hij ook naar andere landen reisde om te kijken hoe pelgrimsroutes daar zijn uitgestippeld. Zo sprak hij met wandelaars op de Camino (de St. Jacobsroute) in Spanje. Hij zag er ook 60- en 70-jarigen rondstappen. „Zo wordt het hier ook.”

Voor automobilisten biedt de route eveneens mogelijkheden. En wie graag het water opgaat, kan een boottocht op het Meer van Galilea bij de reis betrekken. Ook aan mountainbikers is gedacht. Fietsers kunnen voor het grootste deel gebruikmaken van de wandelpaden. Op een klein gedeelte zijn speciale fietspaden aangelegd, waaronder op de Berg van de Afgrond.

De beste tijd van het jaar om een tocht af te leggen is het voorjaar, na de winterregens. Dat is vanaf eind april en in mei of in juni, hoewel het in juni al behoorlijk warm kan zijn. De paden zijn dan niet modderig meer. De wandelroute blijft echter het hele jaar open.

Langs The Gospel Trail komen informatiecentra, rustplekken en andere voorzieningen. Ook het Joods Nationaal Fonds en de dienst voor nationale parken en natuurreservaten zijn bij het project betrokken. Het pad voert verder langs opgravingen van de Israëlische Oudheidkundige Dienst, waarbij wandelaars kunnen besluiten of ze die willen bekijken of niet. Dit geldt bijvoorbeeld voor Magdala aan het Meer van Galilea.

Mensen kunnen slapen waar ze willen. Er zijn hotels langs de route, maar menigeen zal de voorkeur geven aan de zogeheten ”zimmerim”, logies-en-ontbijtgelegenheden bij particulieren. De overheid geeft de eigenaars hulp bij de inrichting en marketing van de zimmerim.

Moran benadrukt in dat verband dat de route ook ondernemers op ideeën kan brengen. „Iedereen is bijvoorbeeld vrij om een boek te schrijven dat over de route gaat en dat op de markt te brengen. Zo is het ook met de Camino. Er is een klein boekje dat gratis is, maar velen besloten zelf boeken te schrijven en dat te verkopen. Iedereen krijgt ook de kans een restaurant te openen, een zimmer in te richten of een groep uit te nodigen om er geld mee te verdienen.”

De ontwikkeling van het Evangeliepad heeft de overheid een paar miljoen Israëlische sjekel (enkele honderdduizenden euro’s) gekost. De belangrijkste investering zit ’m in de aanleg en afwerking van paden en het maken en plaatsen van de 150 borden die langs de 60 kilometer lange route staan.

Het ministerie maakt eerst een kaart met gedetailleerde informatie over de bezienswaardigheden. In een later stadium zal het een boek publiceren. Moran is in gesprek met deskundigen die een bijdrage zullen leveren.

Wandelaars hoeven voor The Gospel Trail geen entreeprijs te betalen; ook de kaart die zij krijgen is gratis. Over het boek is nog geen beslissing genomen, aldus Moran. „En uiteraard kosten het verblijf in de hotels of zimmerim wel wat.”

Anker geeft richting aan

Het Israëlische ministerie van Toerisme markeert The Gospel Trail met de afbeelding van een anker dat vissers 2000 jaar geleden gebruikten. Het betreft een anker dat zich bevindt in een museum over de visvangst op het Meer van Galilea, in kibboets Ein Gev. „Het was belangrijk om een symbool te vinden dat niet gemakkelijk het doelwit zou worden van vandalen”, zegt projectleider Amir Moran. „Het is in dit gebied voorgekomen dat kruisen werden beschadigd. Dit soort ankers is zeer typerend voor die tijd.” Overigens moet The Gospel Trail niet verward worden met de zogeheten Jesus Trail. Dat betreft een particulier initiatief van buitenlanders.

Berg van de afgrond

Net buiten Nazareth bevindt zich een berg met een zeer steile wand. Volgens de christelijke traditie is dit de Berg van de Afgrond. Hier zouden de tegenstanders van Jezus een poging hebben gedaan Hem naar beneden te werpen. Lukas 4:29: „En opstaande wierpen zij Hem uit buiten de stad, en leidden Hem op den top des bergs op dewelken hun stad gebouwd was, om Hem van de steilte af te werpen.”

Bij de aanleg van het wandelpad hebben werkers zich vastgeklonken aan de wand van de berg, om te voorkomen dat ze naar beneden zouden storten als ze hun evenwicht zouden verliezen. Het pad dat er nu ligt, is dankzij een stevig hek volkomen veilig.