Ook al verliezen de kerken veel leden, toch blijft de christelijke cultuur bepalend voor de Europese samenleving. „Europa heeft –zonder twijfel– christelijke wortels, naast andere.” Daar stemmen niet-christelijke historici zoals Elie Barnavi en Krzysztof Pomian ook mee in, aldus Van Rompuy.

Kerken en religieuze groepen herinneren er dagelijks aan dat er naast de materiële ook een spirituele dimensie is, die bepalend is voor veel mensen, aldus Van Rompuy. „Religie kan in deze zin het sociaal kapitaal en het morele bewustzijn versterken”, zei de Belgische christendemocraat tegen de Duitse EPD.

Van Rompuy vindt het gesprek tussen kerken belangrijk. „De vruchten van de oecumenische dialoog zijn elke dag zichtbaar.” De Europese politiek wordt volgens hem „gevoed” door interkerkelijke initiatieven.

In een veranderend Europa moeten de kerkelijke gemeenschappen een belangrijke rol spelen. Hun boodschap kan mensen bij elkaar brengen, denkt Van Rompuy. „Wat Europa samenbrengt, niet samenhoudt, is de rij waarden die weliswaar uit het christendom afkomstig zijn, maar nu ook algemeengoed zijn; waarbij de ander in het middelpunt staat. De kern van het christendom is de liefde tot God en tot de mensen. Dat laatste kunnen we met velen delen. Op dat punt is zeer grote nood.”

De tegenbeweging tegen het Europese idee moet volgens Van Rompuy „intellectueel en moralistisch bestreden” worden. Rond een mens zijn verschillende kringen: familie, gemeenschap, regio, land en daarboven Europa, stelt hij. Er zijn veel mensen enthousiast over Europa, maar aan de andere kant is er een toename van het particularisme en individualisme, zelfs egoïsme, in de EU. Europa is een idee dat het individuele belang overstijgt. „Nog steeds gelooft een meerderheid erin. Dat is een teken van hoop, maar niets ligt voor altijd vast”, aldus EPD.