Krimp Nederlandse bevolking om meerdere redenen zorgelijk
Te midden van al het nieuws over Japan en het Midden-Oosten zal het niet of nauwelijks opgevallen zijn dat in de pers melding is gemaakt van het feit dat er geen groei meer zit in de Nederlandse bevolking. Er is zelfs sprake van afname. Wil de bevolking kwantitatief stabiel blijven, dan moet er globaal 2,1 kind per gezin geboren worden. In werkelijkheid is dit cijfer echter zo’n 1,9 kind. Wij zijn dus aan het krimpen, ondanks de sterk toegenomen immigratie.
Alle aandacht ging en gaat uit naar Japan en het Midden-Oosten. Men denkt erover na wat de ontwikkelingen daar voor de christenen betekenen en wat Israël ervan zal merken. Anderen vragen zich af of ze de eindtijd gaan beleven waarin heel de wereld zich tegen het oude bondsvolk zal keren. De genoemde demografische ontwikkeling in eigen land is echter een even sterke reden om die vraag te stellen. Ze houdt immers nogal niet wat in.
Nadrukkelijk wil ik vooraf stellen dat ik een open oog heb voor hen die om welke reden dan ook in menselijk opzicht alleen door het leven gaan en voor die getrouwden die geen kinderen kunnen krijgen of die slechts één kind of weinige kinderen kunnen krijgen. Als predikant heb ik weet van het –veelal stille– verdriet dat dit met zich meebrengt. In deze bijdrage gaat het mij echter om de overgrote meerderheid van onze bevolking.
Als argument noemen mensen vaak de bevolkingsdichtheid. Wij wonen in ons land wel met heel veel mensen op en bij elkaar. Daar staat tegenover dat het immigratiebeleid zich daar niets van aantrekt. Moeten christenen dat dan wel doen? Bovendien is er voorlopig nog grond genoeg en kan de bestaande bebouwing veel efficiënter.
Een ander veelgehoord argument zijn de financiën. Kinderen maken en houden je arm. Maar vroeger dan? Toen waren het vaak pas echt arme tijden! Het is overigens maar hoe je het bekijkt. Ouders met één kind of twee kinderen mogen het financieel beter hebben dan ouders met een groot gezin; in andere opzichten zijn zij veelal armer. Denk bijvoorbeeld aan gezelligheid in huis, kleinkinderen en ten minste weten waar je grijs en oud van wordt.
Ook wordt als reden aangevoerd dat een groot huis niet te betalen valt. Maar er bestaan nog steeds stapelbedden! Kinderen worden hier bepaald niet asocialer van. Is het nu echt nodig dat ieder kind een eigen kamer heeft?
Veel mannen en niet minder vrouwen, tot zelfs in onze gezindte toe, zien kinderen als een barrière voor hun carrière. Men wil wel kinderen, maar eerst een bepaalde positie in de maatschappij bereiken, eerst een fatsoenlijk huis grotendeels afbetaald hebben et cetera. Tegenwoordig zijn er ontelbaren die nog cruer voor de dag komen: kinderen zijn hinderen voor de zelfontplooiing. Je bent gebonden en kunt niet meer doen wat je zelf wilt. Dus… geen!
De Bijbel heeft een positieve kijk op het krijgen van kinderen. In Genesis zegt de Heere al: „Weest vruchtbaar en vermenigvuldigt, en vervult de aarde, en onderwerpt haar.” Toen de Farao geboden had dat alle joodse jongetjes in de Nijl verdronken moesten worden, was dat voor Israël geen reden om de komst van kinderen tegen te gaan. De dichter van Psalm 127 zegt: „Zie, de kinderen zijn een erfdeel des Heeren, des buiks vrucht is een beloning.”
Het behoeft geen betoog dat het feit dat het gemiddelde kindertal van Nederlandse gezinnen onder de twee ligt, een totaal on-Bijbelse zaak is. Als zodanig moet dit ons zeer verontrusten. Op wat tegen Gods wil en wet ingaat, kan geen zegen rusten. Wat geen zegen is, moet een vloek zijn.
De kinderkrimp is een oordeel van God over Nederland. Het moderne geslacht dat alleen maar aan zichzelf denkt, roeit zichzelf uit. Zij die uit berekening kinderen nemen, verminderen in aantal. Hiermee straffen beide groepen zichzelf. Dat is eerst goddelijke ironie: God straft de goddelozen doordat zij zichzelf straffen.
Het oordeel komt ook in een tweede opzicht kennelijk naar voren. Door de demografische ontwikkelingen komt er een uitdijend seniorenbestand. Een sterk krimpend aantal werkenden moet de kosten betalen die hiermee samenhangen. Bovendien wordt dit probleem verergerd door het feit dat Nederlanders gemiddeld steeds ouder worden en steeds meer zorg behoeven. Het is onvermijdelijk dat deze processen ertoe zullen leiden dat de netto-inkomsten van de werkenden eerder zullen afnemen dan toenemen.
De moderne mens heeft er geen erg in, maar hij is geheel losgeslagen en ontredderd. Voor hem doet het verleden er niet toe. Dus geen binding met het verleden. Maar ook geen binding met de toekomst: geen of te weinig kinderen om te blijven bestaan. Slechts het losse heden telt. Waarom? Omdat de mens van nu door zijn instelling en levenshouding geen toekomst heeft. Zo’n mens is pas echt arm!
Wie door genade de Heere mag kennen en vrezen, heeft wel toekomst, niet slechts in de hemel, maar ook op de aarde. Dit laatste zal uitkomen in een levenswijze waarbij geen kinderen genomen worden, maar kinderen ontvangen worden. Dan zal het gemiddelde kindertal niet op 1,9 blijven steken. Daarvoor is de Heere te gul!
Met hartelijke groet uit een bijna 19.000 inwoners tellend dorp van wie bijna 40 procent minderjarig is!
De auteur is predikant van de hersteld hervormde gemeente te Urk en bijzonder hoogleraar aan de VU te Amsterdam vanwege de Hersteld Hervormde Kerk. Reageren aan scribent? goedbekeken@refdag.nl