Jan Hage speelt Jan Vriend
”Jets d’Orgue” van Jan Vriend is een fontein van orgelklanken in een orgie van kleuren en patronen, dichtheden en snelheden, variaties en combinaties. Vriend (72) noemt zijn compositie „een muzikaal feest om de akoestische en technologische rijkdommen van grote orgels in grote ruimten te vieren. Akoestische ruimte en muzikale tijdruimte verenigen zich in een multidimensionaal spektakel.” Als luisteraar weet je dus waar het om gaat.
In de twintig jaar dat Vriend aan de ”fonteinen” (drie delen) werkte, is het door slechts twee organisten uitgevoerd. In 1993 bracht de Duitser Gottfried Sembdner het in première in Londen. Jan Hage heeft het nu (2009) integraal op cd gezet. In zijn toelichting zegt Hage, onlangs benoemd tot organist van de Utrechtse Dom, dat hij elke maat van het werk heeft moeten bevechten. Toch klinkt het niet als een zwoegend gebeuren. Hage levert een prestatie van ongekend niveau. Vriend noemt hem dan ook een duivelskunstenaar. Het moet een enorm karwei geweest zijn om deze ”Jets d’Orgue” in de Bavo in Haarlem te realiseren, zeker gezien de ongelooflijk ingewikkelde en onophoudelijke registratiewisselingen. Hages registranten verdienen een pluim.
Je moet wel van moderne muziek houden om deze meer dan een uur durende ”orgelfonteinen” als een feest te ervaren. De drie delen bestaan elk uit drie subsecties. Elke sectie begint met een jet, een waterval van klanken, gevolgd door een spel van orgelregisters in verschillende voethoogten, besloten door karakteristieke orgeleffecten, soms gekneed uit bekende homofone klanken, een andere keer uitmondend in clusterieke uitbarstingen. Bij alles blijft het Müllerorgel als een monument overeind.
Jan Vriend – Jets d’Orgue; Jan Hage, organ; Quintone (Q10007); € 19,90; www.quintone.nl
Jan Hage, orgel
Jan Hage, orgel
Jan Hage, orgel