Terugblikken en vooruitblikken. CDA-senator en ict-expert prof. mr. H. Franken, dinsdag medeverantwoordelijk voor het afstemmen van het patiëntendossier door de Eerste Kamer, wil het beide doen. Eerst legt hij uit waarom hij tegenstemde: de landelijke invoering van het EPD in zijn huidige vorm komt voor het CDA te vroeg.

„Via de achterdeur kunnen er te veel zorgverleners in het systeem komen. Er zijn nu al ruim 27.000 toegangspassen afgegeven en volgens de minister kunnen het er 55.000 worden. Dan heb je het zo’n beetje over iedereen die in het beroepsregister staat. Juridisch is het onvoldoende duidelijk of huisartsen op die manier hun beroepsgeheim nog kunnen waarmaken. Verder is de inrichting van het systeem nog niet optimaal. Het gros van de communicatiestroom in de zorg is push-verkeer, huisartsen en medisch specialisten die laboratoriumuitslagen of foto’s naar elkaar doorsturen. De focus van het systeem ligt nog te veel op de pull, de tegengestelde stroom.”

Met uitzondering van D66 en CDA stemde de Senaat voor een motie die de regering opriep „verdere beleidsinhoudelijke, financiële en organisatorische medewerking” aan het Landelijk Schakelpunt (LSP), de inmiddels opgetuigde verkeerstoren van het elektronisch gegevensverkeer, te beëindigen. „Destructief”, zegt Franken. „Ik ben teleurgesteld en boos. Het LSP is een prima voorziening. Het enige wat de arts nodig heeft van de patiënt is diens burgerservicenummer. Als hij dat naar het schakelpunt stuurt, zoekt het systeem uit bij welke arts het dossier van die patiënt ligt. Het wordt opgehaald en kan digitaal worden ingezien.

De veiligheid is bij het LSP echt stukken beter gewaarborgd dan bij de automatiseringsprojecten waaraan zorgverleners op eigen initiatief zijn begonnen. Daar is het te vaak houtje-touwtjewerk. De mogelijkheid van uitwisseling is ontzettend slecht bij die systemen, zo weet ik uit eigen ervaring. Soms kost het drie weken voordat een ziekenhuis kans ziet foto’s bij een ander ziekenhuis in dezelfde regio te krijgen. Terwijl het voor de patiënt heel spannend kan zijn.

Als het LSP platgaat, wordt het een janboel in de zorg. Het probleem zit hem ook niet in het LSP, maar in de omvang van de groep hulpverleners die erbij mag. Om daar de techniek voor te straffen, is een verkeerde keuze.”

Het bedrag van 300 miljoen euro dat het ministerie inmiddels in het EPD heeft geïnvesteerd lijkt weggegooid geld. „Toch hoeft dat niet zo te zijn”, stelt Franken. Hij wijst op een tweede motie die dinsdag door een overgrote meerderheid van de Senaat werd aangenomen en die wel de stemmen van het CDA kreeg. „Deze motie vraagt de regering alsnog een veilig transport van elektronische patiëntgegevens mogelijk te maken tussen zorgverleners binnen een regio. In mijn stemverklaring heb ik die motie een perspectief voor een nieuwe aanpak genoemd, omdat de indieners de investeringen, ook het LSP, in stand laten. Dat is niet weersproken.

Met het werk dat tot op heden is gedaan als basis kan de minister dus snel met een nieuwe wet komen die wel voldoet. Daarin moet ze haar eerder gedane toezeggingen verwerken. Dan denk ik aan het toegangsverbod voor zorgverzekeraars of de strafbaarstelling van hulpverleners die patiëntgegevens aan verzekeraars doorspelen.

Verder zou ze het LSP kunnen aanpassen, zodat de uitwisseling van gegevens alleen binnen regio’s kan. Dat vergt maar een betrekkelijk eenvoudige ingreep. Nu van voren af aan weer een compleet nieuw systeem beginnen zou pas echt geldverspilling zijn.”