Posters tonen studenten die breed glimlachen omdat ze zojuist een studiebeurs hebben gekregen. Modderweggetjes vol kuilen worden omgetoverd in mooie nieuwe wegen. Het lijkt wel of Royal Dutch Shell en de andere buitenlandse oliemaatschappijen die verantwoordelijk zijn voor deze reclamecampagnes zelf meedoen aan de presidents-, parlements- en lokale verkiezingen die deze maand in Nigeria worden gehouden.

De multinationals hebben honderden miljoenen dollars gestoken in projecten om de levens van de armen in de Nigerdelta te verbeteren. Maar de overheid stelt zelden leraren aan op de nieuwe scholen en ziekenhuizen blijven verstoken van de levensreddende medicijnen die dezelfde overheid zou moeten leveren. „Als bedrijf kun je doen wat je wilt, maar je kunt niet zonder de overheid”, zegt Funkakpo Fufeyin, die voor Shell contacten onderhoudt met de Nigeriaanse overheid en plaatselijke gemeenschappen.

De oliemaatschappijen mogen dan wel hoog opgeven van wat ze zoal tot stand brengen, van de in de steek gelaten gemeenschappen in de Nigerdelta krijgen ze de schuld van de blijvende milieuschade die een halve eeuw olieproductie heeft te toegebracht. De miljarden die de olie opbrengen, komen ondertussen voornamelijk de door omkoperij en corruptie gekenmerkte overheid ten goede.

„Soms lijkt het alsof we het nooit goed kunnen doen”, zegt Fufeyin. „Er zullen altijd mensen zijn die zich gepasseerd voelen en dat zijn degenen die met al deze beschuldigingen komen. Wat kun je er nog meer aan doen om iedereen bij elkaar te brengen?”

Shell ontdekte in 1956 olie in Nigeria en werd al snel de belangrijkste oliemaatschappij in de Nigerdelta, een gebied dat ongeveer twee keer zo groot is als Nederland. Inmiddels pompt Nigeria zo’n 2,4 miljoen vaten olie per dag op en daarmee is het de grootste olieproducent van Afrika. De overheidsuitgaven worden voor ongeveer 80 procent bekostigd uit de olieopbrengst. De miljarden uit de olie-industrie komen in Nigeria, dat geldt als een van de corruptste landen ter wereld, echter nauwelijks ten goede aan de bevolking. Transparency International rekent het Nigeriaanse staatsoliebedrijf, dat samenwerkt met buitenlandse oliemaatschappijen, tot de meest ondoorzichtige bedrijven ter wereld.

De Nigeriaanse president Goodluck Jonathan heeft in de aanloop naar de verkiezingen miljarden dollars van ’s lands oliekapitaal aangesproken, zonder daarvoor verantwoording af te leggen. Activisten beschuldigen de olieconcerns van het paaien van opeenvolgende militaire heersers en legerleiders die de rust in de delta met geweld probeerden te handhaven.

„In deze gemeenschappen is het gebrek aan basisvoorzieningen en infrastructuur zo groot dat dit soort uitgaven van de oliemaatschappijen een verschil kan maken, in elk geval in de buurt van waar het bedrijf opereert”, zegt Philippe de Pontet van de risicoadviesorganisatie Eurasia Group.

Shell troonde journalisten onlangs mee naar een door het bedrijf gerund ziekenhuis in Port Harcourt. Het voorziet in een aantal behoeftes, maar medicijnen tegen malaria en andere ziektes zijn er niet.

Shell praat duidelijk niet graag over de nalatigheid van de Nigeriaanse overheid. Een Nederlandse journalist die onlangs vroeg naar de prestaties van de overheid kreeg keer op keer van Shellwoordvoerder Precious Okolobo te horen dat hij niet op dergelijke vragen kon ingaan.