Moussa Koussa verlaat zinkend schip
LONDEN (ANP) – Moussa Koussa leerde de Libische leider Muammar Gaddafi kennen toen hij hem in de jaren zeventig interviewde voor zijn afstudeerscriptie aan de Amerikaanse Michigan State University. Kennelijk viel hij in goede aarde bij de absolute heerser, want de carrière van Koussa nam hierna een hoge vlucht.
Hij studeerde destijds sociologie in de Verenigde Staten. Zijn begeleider op de universiteit, Christopher Vanderpool, omschreef hem in de Los Angeles Times als „een zeer slimme vent”. In een Amerikaans ambtsbericht gelekt door WikiLeaks wordt Koussa, die in de zestig is, omschreven als „de zeldzame Libische functionaris die een combinatie is van intellectuele scherpzinnigheid, talent en politiek gewicht”.
Na zijn terugkeer in Tripoli werd Koussa in 1979 benoemd tot het hoofd van het Volksbureau (ambassade) in de Britse hoofdstad. Hij maakte hier naam als een radicaal vertegenwoordiger van Gaddafi. Tegen The Times zei hij moordaanslagen op de Libische oppositie in Groot-Brittannië goed te keuren. Nadat hij ook nog eens zijn bewondering voor de Noord-Ierse IRA had uitgesproken, werd hij volgens de BBC het land uitgezet.
Koussas revolutionair gedachtegoed kwam hem goed van pas bij zijn volgende klus: topman van het Anti-Imperialisme Centrum in Tripoli. De instelling is beter bekend onder de naam Mathaba International. De Franse Libiëkenner Luis Martinez omschrijft deze organisatie als de internationale denktank van het Libische terroristische beleid. De Mathaba hielp ‘nationale bevrijdingsorganisaties’ in Afrika, Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië. Volgens de Amerikaanse regering was Libië via deze organisatie betrokken bij tientallen terreuracties.
In 1995 benoemde Gaddafi hem tot chef van de Organisatie voor Externe Veiligheid. Hij bleef de baas van de spionnendienst tot 2009 toen hij minister van Buitenlandse Zaken werd. Koussa ontwikkelde nauwe banden met Saif al-Islam, de invloedrijke zoon van de ‘Gids van de Revolutie’ zoals Gaddafi zich inmiddels noemde.
Samen met Saif al-Islam stuurde hij de Libische politiek in 2003 naar een verzoening met het Westen. Koussa wist Gaddafi ervan te overtuigen zijn politiek te matigen als dat noodzakelijk was voor de stabiliteit van het regime, aldus Martinez. Volgens de BBC was Koussa de afgelopen jaren in diskrediet geraakt bij de ‘Gids’. Woensdag vluchtte hij naar Groot-Brittannië.