Dat stelde CDA-fractievoorzitter Van Haersma Buma dinsdagmorgen bij de presentatie van de essaybundel ”Waardevast”, die is opgesteld door het wetenschappelijk instituut van de partij.

„Confessionele politiek was in de negentiende eeuw de reactie op het liberalisme. Mensen voelden zich niet thuis in de samenleving. Het was een identiteitsvraagstuk, en niet zozeer sociaaleconomisch”, zo stelde de fractievoorzitter. Het is daarom zaak dat het CDA de ontevredenheid en de ontworteling waar de samenleving nu mee te maken heeft serieus neemt en daarop antwoorden formuleert. Volgens de fractievoorzitter heeft de politiek en ook het CDA zich de achterliggende jaren te veel gefocust op sociaaleconomische vraagstukken.

Ondertussen ontstond er een nieuwe sociale tweedeling in de samenleving, zo analyseerde Van Haersma Buma. Aan de ene kant is er een groep mensen die meegaat met de mondialisering en aan de andere kant voelen mensen zich bedreigd in hun eigen wijk. „Dat is de nieuwe sociale kwestie.”

Volgens directeur dr. R. Gradus van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA moet de partij de sociaal-culturele crisis doorbreken door het burgerschap krachtig te promoten. „Het kan soms een zwaktebod lijken om te midden van een steeds snellere en globaliserende wereld terug te grijpen op de kracht van het burgerschap, maar het ordenende vermogen ervan is minstens zo sterk als dat van wetgeving en marktwerking.”

Gradus wil verder dat het CDA zich onderscheidt van partijen zoals de PVV, „die opkomend wantrouwen benutten voor eigen gewin. Het te eenzijdig leggen van de klemtoon op de nationale identiteit onttrekt de waarde van de diversiteit aan het oog en leidt tot desintegratie. Het aanvaarden van diversiteit is het geheim van een bloeiende en succesvolle samenleving.”

Diverse auteurs geven in ”Waardevast” een voorzet voor het herijken van de vier kernbegrippen gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit, rentmeesterschap en publieke gerechtigheid van het CDA. Zo stelt prof. dr. J. J. van Dijk dat het dragen van persoonlijke verantwoordelijkheid door burgers het uitgangspunt moet zijn van solidariteit.

Juriste Van Bijsterveld vindt dat het CDA pal moet staan voor de instituties van de rechtsstaat, zoals de rechterlijke macht. „Knagen daaraan, dat vaak wordt ingegeven door populistische motieven, betekent knagen aan de wortels van het vredig samenleven.”