Sinds de laatste verkiezingsnederlaag is het CDA aan de beurt, terwijl het in de ChristenUnie op het punt van interne discussies evenmin rustig is.

Het is opvallend dat christelijke partijen, die toch in de Bijbel een vast fundament hebben, aan interne debatten over de te kiezen koers net zo min ontkomen als seculiere stromingen. Op de vraag hoe dat komt, zijn verschillende antwoorden mogelijk.

In de eerste plaats speelt een rol dat de Bijbel geen politiek handboek is, waaruit gedetailleerd valt af te leiden hoe een christen zich in de politiek dient op te stellen. Zeker, er staan belangrijke principes in, maar wie zich een houding wil bepalen in het huidige politieke krachtenveld, ontkomt niet aan het maken van een vertaalslag.

Met name op sociaaleconomisch terrein en op het gebied van de uitgestrektheid van de overheidstaak maken christenen, zo toont de praktijk, in de politiek uiteenlopenden keuzes, waardoor zij hetzij meer links, hetzij meer rechts in het politieke landschap verzeild raken. Dat is altijd al zo geweest. Vandaar dat het ontstaan van het CDA uit de wat linksere bloedgroep van (een deel van) de ARP en de wat rechtsere bloedgroep van CHU en KVP veel voeten in de aarde had.

Dat altijd al bestaande dilemma –moeten christelijke partijen linksaf of rechtsaf?– wordt door de huidige tijdgeest op allerlei manieren versterkt. Daar is in de eerste plaats de toegenomen polarisatie. Met name het rechtse populisme van Wilders werkt op andere partijen splitsend. Op Wilders lijkt maar één antwoord mogelijk: erg voor of erg tegen.

De lokroep om of voor links of voor rechts te kiezen, wordt des te krachtiger als het christelijk geloof als bindmiddel zwakker wordt. Dat zien we duidelijk bij het CDA, een partij die in allerlei opzichten lijdt onder de secularisatie. Mist deze partij een aansprekende leider, dan laait de discussie over de koers meteen in alle heftigheid op. Een koers waarvan cement en bouwstenen steeds moeilijker te halen zijn uit de verzwakkende christelijke identiteit.

In de ChristenUnie is het debat over de koers qua heftigheid niet te vergelijken met die binnen het CDA. Toch zou ook in die partij wel eens een rol kunnen spelen dat, nu de CU haar identiteit minder is gaan zoeken in de traditionele thema’s als abortus en euthanasie en nadrukkelijk naar een verbreding van het profiel is gaan streven, de vraag naar een linksere of rechtsere identiteit prangender is geworden.

Is er een uitweg? In elk geval geen gemakkelijke. Wellicht moet hij gezocht worden in herstel van de traditionele christelijke identiteit én in relativeren van het links-rechtsvraagstuk. In een echt christelijke partij zouden meer links en meer rechts georiënteerde politici elkaar toch moeten verdragen, met elkaar in gesprek moeten blijven en op basis van argumenten tot een vergelijk moeten kunnen komen?