Binnenland

Amsterdam Museum belicht buurtwinkels

AMSTERDAM (ANP) – In het Amsterdam Museum is vrijdag de tentoonstelling Buurtwinkels geopend. Het is de eerste tentoonstelling sinds de naamsverandering. Tot voor kort was het nog het Amsterdams Historisch Museum.

25 March 2011 12:13Gewijzigd op 14 November 2020 14:14

Het Amsterdam Museum wil niet alleen aandacht besteden aan het verleden, maar ook het heden. Er zijn op de tentoonstelling niet alleen interieurs te zien van buurtwinkels uit de negentiende eeuw, er is ook aandacht voor winkels van nieuwe Nederlanders.

Veel buurtwinkels zijn de afgelopen eeuw verdwenen, de meeste door de komst van de supermarkt. In 1930 telde Amsterdam bijvoorbeeld nog negenhonderd groenteboeren. In 2010 waren er nog maar 83. Zuivelwinkels verminderden van 1151 in 1930 naar 41 vorig jaar. Daarnaast zijn er wel weer nieuwe winkels bijgekomen, zoals islamitische slagerijen, belwinkels, biologische groenteboeren en olijfoliewinkels.

Boerenzoon Dirk van den Broek (1924) vestigde in de Amsterdamse Kinkerstraat de eerste supermarkt van Nederland. Op 15-jarige leeftijd ging hij al melk venten met een ponywagen. In 1942 begon hij een melkwinkel. Nadat hij erover had gelezen in een Amerikaans tijdschrift, begon hij in 1948 een zelfbedieningszaak. Het was de eerste zelfbedieningszaak in Amsterdam en Van den Broek en zijn echtgenote hadden weken nodig om de huisvrouwen uit te leggen hoe het werkte.

In de jaren zestig kwamen er steeds meer supermarkten. Daarvoor waren er al wel filialen van Albert Heijn en De Gruyter, maar dat waren toen nog veelal kleine kruidenierszaken. De Gruyter maakte de overstap naar supermarkt te laat en ging in de jaren zeventig ten onder.

Ook in de jaren dertig was de concurrentie tussen winkeliers moordend en maakten bakkers vaak werkweken van honderd uur. Om het hoofd boven water te houden gingen winkeliers samenwerken. Zo werd in 1932 De Spar opgericht met als motto Door Eendrachtig Samenwerken Profiteren Allen Regelmatig. De Jodenbreestraat was destijds een van de meest levendige winkelstraten van Amsterdam met Joodse winkeltjes. In de oorlog kwam hieraan abrupt een einde.

De winkels hadden vroeger vaak mooie interieurs. De meeste zijn gesneuveld. Het museum heeft nog een mooi exemplaar en zoekt nu een middenstander die het in zijn winkel wil plaatsen. De restauratiekosten worden geraamd op 30.000 euro, aldus conservator Annemarie de Wildt. Wie biedt?

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer