Schrijf je eigen biografie
Hoe sneller het leven lijkt te gaan, hoe meer behoefte er ontstaat om het verleden vast te leggen voordat het in de vergetelheid wegglipt. Het schrijven van (auto)biografieën is in. Maar hoe doe je dat? Cursussen en boeken wijzen de weg. „Iedereen kan schrijven, maar het vergt wel oefening.”
De cursus (auto)biografisch schrijven van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) bestaat nog maar net, maar is nu al een van de populairste schrijfcursussen van de LOI, zegt M. Voskuil, die de leergang ontwikkelde. „De aandacht voor biografieën en autobiografieën is de laatste paar jaar flink gegroeid, mede door de media-aandacht ervoor. Er zit in het tv-programma Pauw & Witteman wekelijks wel iemand aan tafel die een boek over zijn leven of ervaringen heeft geschreven. Veel mensen willen hun levensverhaal of dat van hun voorgeslacht optekenen als een bijzonder geschenk voor bijvoorbeeld hun kinderen en kleinkinderen. Mensen zien ook graag teksten van hun hand in druk verschijnen. Schrijven is een beetje een nationale hobby geworden.”
Dat neemt niet weg dat het ter hand nemen van de pen voor veel mensen een grote opgave is. Vlotte praters en boeiende vertellers denken soms geen drie woorden op papier te kunnen krijgen. „Iedereen kan schrijven”, vindt Voskuil, zelf actief in het samenstellen van literaire biografieën. „Het vergt echter oefening en daar hebben veel mensen het geduld niet voor. Zij willen dat alles in één keer goed op papier staat. Zo werkt het schrijven gewoonweg niet. Ook professionele schrijvers herschrijven hun teksten vaak enkele malen voordat de definitieve versie wordt bereikt.”
Een goede voorbereiding is het halve werk. „Bepaal van tevoren voor wie je de biografie wilt schrijven, zorg dat er vooraf een goed schrijfplan op tafel ligt en verzamel zo veel mogelijk informatiebronnen: interviews, brieven, dagboeken, fotoalbums enzovoorts.”
Cursussen en boekjes helpen nieuwbakken (auto)biografen op weg, en het lezen van een aantal biografieën helpt om inspiratie op te doen. Naast de LOI-cursus is er bijvoorbeeld de cursus ”levensverhalen schrijven” van de Volksuniversiteit in Haarlem. Cursusleidster Jacqueline Duurland verzorgt daarover morgen en vrijdag een workshop.
Het laten drukken van een boek is niet meer zo’n kostbare geschiedenis als het vroeger was. „Er zijn via internet genoeg bedrijfjes en uitgevers te vinden die boeken, al dan niet met redactionele ingrepen, willen drukken voor niet al te veel geld”, zegt Voskuil. „Een Een portret schrijf je zo, Janny van der Molen, uitg. Ploegsma 2011
Zelf een biografie schrijven, hoe doe je dat? Een biografie kan over personen gaan, maar ook over een bedrijf, een vereniging, een huis. Waar moet je beginnen? En hoe neem je interviews af?
Hoe schrijf je een familiegeschiedenis? Marijke Hilhorst, uitg. Augustus 2008
Veel mensen kunnen over hun familie wel een boek schrijven…, maar verder dan die gedachte komen ze niet. Marijke Hilhorst, die het leven van haar ouders vastlegde in de familiekroniek ”De vader, de moeder & de tijd”, vertelt over haar aanpak. Hoe breng je de verhalenstroom op gang? Waar moet je beginnen? Welke vragen kun je tijdens interviews stellen? Welke bronnen zijn er?
Meer dan de feiten, Han Ceelen & Jeroen van Bergeijk, uitg. Atlas 2007
Literaire non-fictie gold lang als een stiefkindje van zowel de journalistiek als de literatuur. Daar is grondig verandering in gekomen. De boeken van auteurs als Geert Mak en Annejet van der Zijl werden bestsellers. Zij behoren tot de dertien non-fictieauteurs die in dit boek vertellen over hun werkwijze. boek schrijven en laten drukken is tegenwoordig voor iedereen bereikbaar.”
